استاندارد شماره 9 - پیمانهای بلندمدت - قسمت دوم- تشریح کاربرد استاندارد

تشریح‌ کاربرد استاندارد:

      این‌ پیوست‌ تنها جنبه‌ تشریحی‌ دارد و بخشی‌ از استاندارد حسابداری‌ را تشکیل‌ نمی‌دهد. هدف‌ پیوست‌، تشریح‌ کاربرد استاندارد در رابطه‌ با نحوه‌ محاسبه‌، افشا و انعکاس‌ اقلام‌ مرتبط‌ با پیمانهای‌ بلندمدت‌ در صورتهای‌ مالی‌ می‌باشد. در این‌ پیوست‌ همچنین‌، نمونه‌هایی‌ در مورد برخی از انواع‌ نتایج‌ احتمالی‌ پیمانهای‌ بلندمدت‌ ارائه‌ شده‌ است‌.

 تشریح‌ یک‌ مثال‌

      جدول‌ مندرج‌ در صفحه‌ بعد وضعیت‌ پیمانهای‌ ساختمانی‌ مختلف‌ یک‌ پیمانکار را در پایان‌ سال‌ اول‌ عملیات‌ نشان‌ می‌دهد. در این‌ مثال‌، تمامی‌ مخارج‌ تحمل‌شده‌ پیمان‌ به‌ صورت‌ نقدی‌ پرداخت‌ شده‌ و وجه‌ صورت‌ وضعیت‌های‌ صادره‌ و مبالغ‌ پیش‌دریافت‌ تماماً نقد دریافت‌ شده‌ است‌. مخارج‌ تحمل‌ شده‌ پیمانهای‌ شماره‌ 2، 3 و 5 شامل‌ بهای‌ تمام‌ شده‌ مواد و مصالحی‌ است‌ که‌ برای‌ این‌ پیمانها خریداری‌ شده‌ لیکن‌ تا تاریخ‌ ترازنامه‌ در پیمان‌ مربوط‌ استفاده‌ نگردیده‌ است‌. در رابطه‌ با پیمانهای‌ شماره‌ 2، 3 و 5، کارفرما مبالغی‌ را به‌ پیمانکار پرداخت‌ کرده‌ که‌ کار مربوط‌ به‌ آن‌ تا تاریخ‌ ترازنامه‌ انجام‌ نشده‌ است‌.

استاندارد شماره 9 - پیمانهای بلندمدت - قسمت اول - مقدمه و تعاریف

مقدمـه‌:

1 .    هدف‌ این‌ استاندارد تجویز نحوه‌ حسابداری‌ درآمدها و هزینه‌های‌ مرتبط‌ با پیمانهای‌ بلندمدت‌ در صورتهای‌ مالی‌ پیمانکار است‌. به دلیل‌ ماهیت‌ فعالیت‌ موضوع‌ پیمانهای‌ بلندمدت‌، تاریخ‌ شروع‌ پیمان‌ و تاریخ‌ تکمیل‌ آن‌ معمولاً در دوره‌های‌ مالی‌ متفاوتی‌ قرار می‌گیرد. بنابراین‌، مسئله‌ اصلی‌ در حسابداری‌ پیمانهای‌ بلندمدت‌، تخصیص‌ درآمدها و هزینه‌های‌ پیمان‌ به‌ دوره‌هایی‌ است‌ که‌ در آن‌ دوره‌ها عملیات‌ موضوع‌ پیمان‌ اجرا می‌شود. این‌ استاندارد معیارهای‌ شناخت‌ مندرج‌ در مفاهیم‌ نظری‌ گزارشگری‌ مالی‌ را جهت‌ تعیین‌ زمان‌ شناخت‌ درآمد و هزینه‌های‌ پیمان‌ به عنوان‌ اقلام‌ صورت‌ سود و زیان‌ بکار می‌گیرد. این‌ استاندارد همچنین‌، رهنمودهایی‌ را برای‌ اعمال‌ این‌ معیارها ارائه‌ می‌کند.
دامنه‌ کاربرد

2 .        این‌ استاندارد باید برای‌ حسابداری‌ پیمانهای‌ بلندمدت‌ در صورتهای‌ مالی‌ پیمانکار بکار گرفته‌ شود.

استاندارد شماره 8 - موجودی مواد و کالا

مقدمـه

1 .    موجودی‌ مواد و کالا، بخش‌ عمده‌ای‌ از داراییهای‌ بسیاری‌ از واحدهای‌ تجاری‌ را تشکیل‌ می‌دهد. بنابراین‌، ارزشیابی‌ و انعکاس‌ موجودی‌ مواد و کالا اثر با اهمیتی‌ در تعیین‌ و ارائـه‌ وضعیت‌ مالی‌ و عملکرد مالی‌ واحدهای‌ تجاری‌ دارد.
دامنه‌ کاربرد

2 .        این‌ استاندارد، نحوه‌ ارزشیابی‌ و انعکاس‌ موجودی‌ مواد و کالا در صورتهای‌ مالی‌ را تشریح‌ می‌کند و موارد زیر را دربر نمی‌گیرد:

الف ‌.   کار در جریان‌ پیشرفت‌ پیمانهای‌ بلندمدت‌ (رجوع‌ شود به‌ استاندارد حسابداری‌ شماره‌ 9 با عنوان‌ ” حسابداری‌ پیمانهای‌ بلندمدت‌“ ).

ب‌        .  ابزارهای‌ مالی‌ پیچیده‌.

ج‌         .  موجودی محصولات جنگلی‌ و معدنی‌ در مواردی‌ که‌ این‌ اقلام‌ در صنایع‌ مربوط‌ به‌ خالص‌ ارزش‌ فروش‌ اندازه‌گیری‌ می‌شود، و

د          .  تولیدات کشاورزی در زمان برداشت و داراییهای زیستی غیرمولد مربوط به فعالیت کشاوزی (رجوع شود به استاندارد حسابداری شماره 26 با عنوان ”فعالیتهای کشاورزی“).

استاندارد شماره 6 - گزارش عملکرد مالی

مقدمـه‌:

1 .    هدف‌ این‌ استاندارد ملزم‌ کردن‌ واحدهای‌ تجاری‌ به‌ انعکاس‌ مشخص‌ و بارز برخی‌ عناصر عملکرد مالی‌ است‌ تا به‌ درک‌ استفاده‌کنندگان‌ صورتهای‌ مالی‌ از عملکرد مالی‌ واحد تجاری‌ طی‌ یک‌ دوره‌ کمک‌ کند و مبنایی‌ جهت‌ ارزیابی‌ عملکرد مالی‌ و جریانهای‌ نقدی‌ آتی‌ برای‌ آنها فراهم‌ آورد.
تعاریف

2 .    اصطلاحات‌ ذیل‌ در این‌ استاندارد با معانی‌ مشخص‌ زیر بکار رفته‌ است‌:

·    عملیات متوقف شده : یک بخش از واحد تجاری است که واگذار یا برکنار شده یا به عنوان نگهداری شده برای فروش طبقه بندی شده است، و :

الف . بیانگر یک فعالیت تجاری یا حوزه جغرافیایی عمده و جداگانه از عملیات است،

ب .  قسمتی از یک برنامه هماهنگ برای واگذاری یا برکناری یک فعالیت تجاری یا حوزه جغرافیایی عمده و جداگانه از عملیات است، و یا

ج  . یک واحد فرعی است که صرفاً با قصد فروش مجدد خریداری شده است.

استاندارد شماره 5 - رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه

پیشگفتار:

(1)   استاندارد حسابداری شماره 5 با عنوان رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه که در تاریخ تیرماه 1385 توسط مجمع عمومی سازمان حسابرسی تصویب شده است جایگزین استاندارد حسابداری شماره 5 باعنوان رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه مصوب 1379 می‌شود و الزامات آن در‌مورد صورتهای مالی که دوره مالی آنها از تاریخ 1/1/1385 و بعد ازآن شروع می‌شود، لازم‌الاجراست.
دلیل تجدیدنظر در استاندارد

(2)   این تجدیدنظر با هدف هماهنگی بیشتر با استانداردهای بین‌المللی حسابداری و بهبود استاندارد قبلی، انجام شده است.
تغییر اصلی

(3)   تغییر اصلی نسبت به استاندارد قبلی، مربوط به سود سهام پیشنهادی است که در بندهای 10 و 11 ارائه شده است. براساس الزامات مندرج در این بندها، سود سهام مصوب بعد از تاریخ ترازنامه یا سود سهام پیشنهادی، به‌عنوان بدهی در تاریخ ترازنامه شناسایی نمی‌شود.


 
هدف:

1 .    هدف این استاندارد تعیین الزامات زیر است:

الف .  مواردی که صورتهای مالی بابت رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه تعدیل می‌شود، و

ب .   افشای اطلاعات درباره رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه تا تاریخ تأیید صورتهای مالی.

همچنین طبق این استاندارد اگر رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه بیانگر نامناسب بودن بکارگیری فرض تداوم فعالیت باشد، واحد تجاری نباید صورتهای مالی خود را برمبنای تداوم فعالیت تهیه کند.
دامنه کاربرد

2 .        این استاندارد باید برای گزارشگری مالی رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه بکار گرفته شود.
تعاریف

3 .        اصطلاحات ذیل در این استاندارد با معانی مشخص زیر بکار رفته است :

رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه : رویدادهای مطلوب و نامطلوبی است که بین تاریخ ترازنامه و تاریخ تأیید صورتهای مالی رخ می‌دهد. این رویدادها را می‌توان به دو گروه طبقه‌بندی کرد :

الف.           رویدادهای تعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه : رویدادهایی که شواهدی در‌ ‌مورد شرایط موجود در تاریخ ترازنامه فراهم می‌کند، و

ب  .    رویدادهای غیرتعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه: رویدادهایی که بیانگر شرایط ایجاد شده بعد از تاریخ ترازنامه است.

تاریخ تأیید صورتهای مالی: تاریخی است که مدیریت، صورتهای مالی را به‌طور رسمی و برای آخرین بار به‌منظور انتشار، تأیید می‌کند. تاریخ تأیید صورتهای مالی تلفیقی، تاریخی است که صورتهای مالی یاد شده توسط مدیریت واحد تجاری اصلی به‌منظور انتشار تأیید می‌شود.

4 .    فرایند تأیید صورتهای مالی به‌منظور انتشار باتوجه به ساختار مدیریت، الزامات قانونی و روشهای تهیه و نهایی‌کردن صورتهای مالی، متفاوت می‌باشد.

5 .    در اغلب موارد، واحدهای تجاری ملزمند صورتهای مالی خود را بعد از انتشار، به تصویب مجمع عمومی یا سایر ارکان صلاحیتدار برسانند. در چنین مواردی، تاریخ تأیید صورتهای مالی، تاریخ تأیید برای انتشار اولیه است، نه تاریخی که در آن صورتهای مالی توسط ارکان یاد شده تصویب شده است.
شناخت و اندازه‌گیری
رویدادهای تعدیلی بعد ازتاریخ ترازنامه

6 .        واحد تجاری باید به‌منظور انعکاس رویدادهای تعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه، مبالغ شناسایی شده در صورتهای مالی خود را تعدیل کند.

7 .    موارد زیر نمونه‌هایی از رویدادهای تعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه است که واحد تجاری را ملزم می‌کند تا مبالغ شناسایی شده در صورتهای مالی را تعدیل یا اقلامی را شناسایی کند که قبلاً شناسایی نشده است :

الف . حل و فصل یک دعوای حقوقی بعد از تاریخ ترازنامه‌که وجود تعهد فعلی واحد تجاری در تاریخ ترازنامه را تأیید می‌کند. واحد تجاری هرنوع ذخیره شناسایی شده قبلی مربوط را طبق استاندارد حسابداری شماره 4 باعنوان ذخایر، بدهیهای احتمالی و داراییهای احتمالی تعدیل می‌کند. واحد تجاری نباید تنها به افشای بدهی احتمالی ناشی از حل و فصل دعوای حقوقی فوق اکتفا کند، زیرا حل و فصل دعوای یاد شده شواهد اضافی مبنی‌بر لزوم تعدیل ذخیره را در تاریخ ترازنامه تأیید می‌کند.

ب .   اطلاعات دریافتی بعد از تاریخ ترازنامه بیانگر آن باشد که ارزش یک دارایی در تاریخ ترازنامه کاهش یافته‌ یا‌ مبلغ زیان‌کاهش ارزش شناسایی شده قبلی برای آن دارایی نیازمند تعدیل است، برای مثال :

-  ورشکستگی یک مشتری که بعد از تاریخ ترازنامه رخ می‌دهد، معمولاً مؤید وجود زیان در‌مورد یک حساب دریافتنی تجاری در تاریخ ترازنامه است و واحد تجاری لازم است مبلغ دفتری حسابهای دریافتنی تجاری را تعدیل کند، و

-  فروش موجودی کالا بعد از تاریخ ترازنامه ممکن است شواهدی درباره خالص ارزش فروش آنها در تاریخ ترازنامه فراهم کند.

ج  .   مشخص شدن بهای تمام شده داراییهای خریداری شده یا عواید حاصل از فروش داراییها بعد از تاریخ ترازنامه، چنانچه معاملات قبل از تاریخ ترازنامه انجام شده باشد،

د   .   تعیین مبلغ پرداختهای مربوط به مشارکت در سود یا پاداش بعد از تاریخ ترازنامه،
در صورتی که واحد تجاری در تاریخ ترازنامه تعهد فعلی قانونی یا عرفی برای چنین پرداختهایی، درنتیجه رویدادهای قبل از تاریخ مذکور، داشته باشد،

ﻫ   .   تصویب سود سهام توسط مجمع عمومی شرکتهای فرعی و وابسته برای دوره یا دوره‌‌های قبل از تاریخ ترازنامه شرکت اصلی یا همزمان با آن،

و   .   دریافت وجه یا مشخص شدن مبلغ قابل وصول بابت ادعاهای خسارت از شرکتهای بیمه که در تاریخ ترازنامه در مرحله مذاکره بوده است، و

ز   .   کشف موارد تقلب یا اشتباهی که حاکی از نادرست بودن صورتهای مالی است.
رویدادهای غیرتعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه

8 .       واحد تجاری نباید به‌منظور انعکاس رویدادهای غیرتعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه، مبالغ شناسایی شده در صورتهای مالی خود را تعدیل کند.

9 .    نمونه‌ای از رویداد غیرتعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه، کاهش ارزش بازار سرمایه‌گذاریها بین تاریخ ترازنامه و تاریخ تأیید صورتهای مالی است. کاهش ارزش بازار معمولاً به وضعیت سرمایه‌گذاریها در تاریخ ترازنامه مربوط نمی‌شود، بلکه منعکس‌کننده وضعیتهایی است که پس از تاریخ ترازنامه ایجاد شده است. بنابراین، واحد تجاری مبالغ شناسایی شده از بابت سرمایه‌گذاریها را در صورتهای مالی خود تعدیل نمی‌کند. همچنین، واحد تجاری مبالغ افشا شده در‌مورد سرمایه‌گذاریها را در تاریخ ترازنامه به‌روز نمی‌کند، اگرچه ممکن است براساس الزامات مندرج در بند 19 اطلاعات بیشتری افشا کند.
سود سهام

10 .       واحد تجاری نباید سود سهام مصوب بعد از تاریخ ترازنامه یا سود سهام پیشنهادی را به‌عنوان بدهی در تاریخ ترازنامه شناسایی کند.

11 .  با توجه به اینکه طبق اصلاحیه قانون تجارت تصویب سود سهام از اختیارات مجمع عمومی صاحبان سهام است لذا پیشنهاد تقسیم سود توسط هیئت مدیره به‌عنوان بدهی در تاریخ ترازنامه شناسایی نمی‌شود، زیرا با توجه به استاندارد حسابداری شماره 4 با عنوان ذخایر، بدهیهای احتمالی و داراییهای احتمالی در تاریخ ترازنامه تعهد فعلی وجود ندارد. پیشنهاد هیئت مدیره در‌مورد تقسیم سود، در یادداشتهای توضیحی صورتهای مالی افشا می‌شود.
تداوم فعالیت

12 .      چنانچه بعد از تاریخ ترازنامه، انحلال واحد تجاری یا توقف فعالیتهای آن توسط ارکان صلاحیتدار اعلام شود، یا اینکه واحد تجاری عملاً ناگزیر به انجام این امر گردد، صورتهای مالی نباید برمبنای تداوم فعالیت تهیه شود.

13 .  روند نامطلوب نتایج عملیات و وضعیت مالی بعد از تاریخ ترازنامه ممکن است مبین لزوم بررسی درخصوص مناسب بودن کاربرد فرض تداوم فعالیت باشد. چنانچه فرض تداوم فعالیت مصداق نداشته باشد، آثار آن چنان فراگیر است که این استاندارد به‌جای تعدیل مبالغ شناسایی شده، تغییری اساسی در مبنای حسابداری مورد عمل را الزامی می‌کند.
افشا
تاریخ تأیید صورتهای مالی

14 .       واحد تجاری باید تاریخ تأیید صورتهای مالی و اسامی تأییدکنندگان آن را افشا کند.

15 .  آگاهی از تاریخ تأیید‌صورتهای مالی برای استفاده‌کنندگان اهمیت دارد، زیرا صورتهای مالی رویدادهای بعد از آن تاریخ را منعکس نمی‌کند.
به روز کردن افشا درباره شرایط موجود در تاریخ ترازنامه

16 .      چنانچه واحد تجاری بعد از تاریخ ترازنامه اطلاعاتی درباره شرایط موجود در تاریخ ترازنامه کسب کند، باید موارد افشای مربوط به این شرایط را باتوجه به اطلاعات جدید به‌ روز کند.

17 .  در برخی موارد ضرورت دارد که واحد تجاری براساس اطلاعات دریافتی بعد از تاریخ ترازنامه، موارد افشا در صورتهای مالی خود را به‌روز کند، حتی اگر اطلاعات مزبور بر مبالغ شناسایی شده در صورتهای مالی واحد تجاری تأثیر نداشته باشد. به‌عنوان مثال، چنانچه بعد از تاریخ ترازنامه شواهدی درخصوص بدهی احتمالی موجود در تاریخ ترازنامه فراهم شود، لازم است موارد افشا به روز شود. علاوه‌بر بررسی لزوم شناسایی یا تغییر ذخیره براساس استاندارد حسابداری شماره 4 با عنوان ذخایر، بدهیهای احتمالی و داراییهای احتمالی، واحد تجاری ملزم است موارد افشا درباره بدهی احتمالی را باتوجه به شواهد مذکور، به‌روز ‌کند.
رویدادهای غیرتعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه

18 .      واحد تجاری باید اطلاعات زیر را برای هر گروه با اهمیت از رویدادهای غیرتعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه افشا کند :

الف .          ماهیت رویداد، و

ب  .    براوردی از اثر مالی آن، یا بیان اینکه انجام چنین براوردی امکان پذیر نیست.

19 .  چنانچه رویدادهای غیرتعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه با اهمیت باشد، عدم افشای آنها می‌تواند برتصمیمات اقتصادی استفاده‌کنندگان که برمبنای صورتهای مالی اتخاذ می‌شود، تأثیر بگذارد. موارد زیر نمونه‌هایی از رویدادهای غیرتعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه است که عموماً منجر به افشا می‌شود :

الف.  موارد عمده ترکیب تجاری بعد از تاریخ ترازنامه (استاندارد حسابداری شماره 19 با عنوان ترکیبهای تجاری افشای موارد خاصی را الزامی می‌کند) یا واگذاری یک ‌واحد فرعی،

ب .  اعلام برنامه‌ای برای توقف عملیات،

ج  .  موارد عمده خرید داراییهـا، طبقه‌بندی داراییها طبق استاندارد حسابداری شماره 31 با عنوان داراییهای غیرجاری نگهداری شده برای فروش و عملیات متوقف شده به عنوان نگهداری شده برای فروش، و سایر موارد واگذاری داراییها یا مصادره داراییها توسط دولت،

د   .  وارد شدن خسارت به تأسیسات و تجهیزات اصلی تولید براثر آتش‌سوزی بعد از تاریخ ترازنامه،

ﻫ   .  اعلام یا شروع اجرای تجدید ساختار عمده (به استاندارد حسابداری شماره 4 با عنوان ذخایر، بدهیهای احتمالی و داراییهای احتمالی مراجعه شود)،

و   .  تغییرات عمده در سرمایه و ترکیب سهامداران واحد تجاری بعد از تاریخ ترازنامه،

ز   .  تغییرات عمده غیرمتعارف در قیمت داراییها یا نرخ ارز بعد از تاریخ ترازنامه،

ح  .  تغییرات در نرخهای مالیاتی یا قوانین مالیاتی وضع شده یا اعلام شده بعد از تاریخ ترازنامه، در صورتی که به دوره‌های مالی گذشته تسری نداشته باشد،

ط  .  ایجاد تعهدات یا بدهیهای احتمالی عمده، برای مثال از طریق صدور ضمانت‌نامه، و

ی  .  دعوای حقوقی عمده که صرفاً ناشی از رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه باشد.
تاریخ اجرا

20 .      الزامات این استاندارد در‌مورد صورتهای مالی که دوره مالی آنها از تاریخ 1/1/1385 و بعد از آن شروع می‌شود، لازم‌الاجرا ست.
مطابقت با استانداردهای بین‌المللی حسابداری

21 .  با اجرای الزامات این استاندارد، مفاد استاندارد بین‌المللی حسابداری شماره 10 با عنوان رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه (31 مارس 2004) نیز رعایت می‌شود.

 

پیوست:

مبانی نتیجه‌گیری

این پیوست بخشی از استاندارد حسابداری شماره 5 محسوب نمی‌شود.

 

1 .    براساس استاندارد حسابداری قبلی، شرکتها مجاز بودند سود سهام پیشنهادی را به عنوان بدهی شناسایی کنند. در استاندارد جدید، شناسایی سود سهام پیشنهادی به عنوان بدهی در تاریخ ترازنامه منع شده است زیرا تصویب سود سهام از اختیارات مجمع عمومی صاحبان سهام است و درنتیجه در تاریخ ترازنامه ” تعهد فعلی“ و به تبع آن بدهی وجود ندارد. ضمناً این روش هماهنگ با استانداردهای بین‌المللی حسابداری است.

2 .    تعدادی از اعضای کمیته اعتقاد دارند باتوجه به الزام اصلاحیه قانون تجارت مبنی‌بر تقسیم 10 درصد سود و همچنین سیاست گذشته شرکت در مورد تقسیم سود و مشخص بودن پیشنهاد هیئت مدیره در مورد تقسیم سود، می‌توان بدهی شرکت را از این بابت به طور برآوردی تعیین و شناسایی کرد.

3 .    در مرحله نظرخواهی پیش‌نویس استاندارد نیز در همین ارتباط نظراتی ارائه شده بود و مجددا      ً موضوع مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت و نهایتاً اکثریت اعضای کمیته با شناسایی نکردن بدهی بابت سود سهام پیشنهادی موافقت کردند.

4 .    در این استاندارد تصویب سود سهام توسط مجمع عمومی شرکتهای فرعی و وابسته برای دوره یا دوره‌های قبل از تاریخ ترازنامه شرکت اصلی یا همزمان با آن، در شرکت اصلی به عنوان رویداد تعدیلی تلقی می‌شود. دلایل اصلی این روش، وجود کنترل یا نفوذ قابل ملاحظه شرکت سرمایه‌گذار در تصمیم‌گیری نسبت به تخصیص سود شرکت سرمایه‌پذیر (حتی در موارد موقتی بودن کنترل یا نفوذ قابل ملاحظه) و نیز تأکید بر سود شرکت اصلی طبق صورتهای مالی جداگانه در تصمیم‌گیری مربوط به تقسیم سود توسط مجمع عمومی صاحبان سهام است. با این روش سود شرکت اصلی طبق صورتهای مالی جداگانه به سود طبق صورتهای مالی تلفیقی نزدیکتر می‌شود.

استاندارد شماره 4 - قسمت دوم - اندازه گیری و اجرا

اندازه‌گیری:

 الف: بهترین برآورد

33 .     مبلغ شناسایی شده بعنوان ذخیره باید بهترین برآورد از مخارجی باشد که برای تسویه تعهد فعلی در تاریخ ترازنامه لازم است.

34 .  بهترین برآورد از مخارج لازم برای تسویه تعهد فعلی، مبلغی است که واحد تجاری به طور منطقی لازم است برای تسویه تعهد یا انتقال به شخص ثالث در تاریخ ترازنامه بپردازد. تسویه یا انتقال تعهد در تاریخ ترازنامه اغلب ناممکن یا غیر اقتصادی است. با این‌حال، برآورد مبلغی که واحد تجاری به طور منطقی لازم است برای تسویه یا انتقال تعهد بپردازد، بهترین برآورد از مخارج لازم برای تسویه تعهد فعلی در تاریخ ترازنامه است.

35 .  نتایج و آثار مالی رویدادها، از طریق قضاوت مدیریت واحد تجاری باتوجه به تجربیات گذشته در‌مورد رویدادهای مشابه و در بعضی موارد، گزارش کارشناسان مستقل برآورد می‌شود. شواهد موردنظر شامل شواهد بیشتری است که رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه بدست می‌دهد.

36 .  نحوه برخورد با ابهام حاکم بر شناسایی ذخیره، به شرایط مرتبط با آن بستگی دارد. چنانچه ذخیره‌ای که اندازه‌گیری می‌شود مربوط به اقلام متعددی باشد، تعهد از طریق تعیین وزن هر یک از پیامدهای ممکن با توجه به احتمال وقوع آنها برآورد می‌شود. این روش آماری برآورد، ” ارزش مورد انتظار “ نامیده می‌شود. بنابراین، مبلغ ذخیره به تناسب میزان احتمال زیان، بعنوان مثال 60 درصد یا 90 درصد، متفاوت خواهد بود. هنگامی که پیامدهای احتمالی دارای یک دامنه پیوسته است و احتمال وقوع هر رویداد در این دامنه مشابه سایر رویدادهاست، نقطه میانی این دامنه بعنوان ذخیره برآوردی مدنظر قرار می‌گیرد.

استاندارد شماره 4 - قسمت اول - پیشگفتار و تعاریف

پیشگفتار:


(1)   استاندارد حسابداری شماره 4 با عنوان ذخایر، بدهیهای احتمالی و داراییهای احتمالیکه در تاریخ تیرماه 1385 توسط مجمع عمومی سازمان حسابرسی تصویب شده است جایگزین استاندارد حسابداری شماره 4 با عنوان حسابداری پیشامدهای احتمالی مصوب 1379 می‌شود و الزامات آن در مورد صورتهای مالی که دوره مالی آنها از تاریخ 1/1/1385 و بعد از آن شروع می‌شود، لازم‌الاجراست.

 
دلیل تجدید نظر در استاندارد

(2)   این تجدید نظر با هدف هماهنگی بیشتر با استانداردهای بین‌المللی حسابداری و بهبود استاندارد قبلی، انجام شده است.

 
تغییرات اصلی

(3)   در این استاندارد، عنوان ” ذخایر، بدهیهای احتمالی و داراییهای احتمالی“ جایگزین عنوان ” پیشامدهای احتمالی“ شده است.

(4)   در استاندارد جدید تعاریفی برای ذخیره، بدهی احتمالی و دارایی احتمالی ارائه شده است اما در استاندارد قبلی تنها پیشامد احتمالی تعریف شده بود.

(5)   در استاندارد قبلی، ایجاد بدهی یا کاهش دارایی در اثر رویدادهای آتی به سه گروه ” محتمل“، ” ممکن“ و ” بعید“ تقسیم شده بود. در استاندارد جدید تعهدات محتمل در قالب ” ذخیره“ تعریف شده است و تعهدات ممکن و بعید نیز در زمره ” بدهیهای احتمالی“ تلقی شده است.

(6)   در این استاندارد محاسبه ارزش فعلی برای شناسایی ذخیره در صورت با اهمیت بودن اثر ارزش زمانی پول، الزامی شده است.

(7)   در استاندارد جدید، الزاماتی در مورد قراردادهای زیانبار و مخارج تجدید ساختار ارائه گردیده است.

استاندارد شماره 3 - درآمد عملیاتی - قسمت دوم- نمونه هایی از موارد شناخت درآمد عملیاتی

نمونه‌هایی‌ از موارد شناخت‌ درآمد عملیاتی‌:

نمونه‌های‌ ارائه‌ شده‌ در این‌ پیوست‌، نحوه‌ کاربرد استاندارد حسابداری‌ را در تعدادی‌ از وضعیتهای‌ تجاری‌ تشریح‌ می‌کند. این‌ نمونه‌ها معطوف‌ به‌ جنبه‌های‌ خاصی‌ از یک‌ معامله‌ است‌ و بحث‌ جامعی‌ در مورد همه‌ عوامل‌ مؤثر احتمالی‌ در شناخت‌ درآمد عملیاتی‌ را ارائه‌ نمی‌کند. به‌ جز مواردی‌ که‌ مشخصاً در تحلیل‌ وضعیتهای‌ تجاری‌ مورد اشاره‌ قرار گرفته‌ است‌، نمونه‌ها متضمن‌ این‌ فرض‌ است‌ که‌ هیچ‌ ابهام‌ قابل‌ ملاحظه‌ در مورد مبلغ‌ یا قابلیت‌ وصول‌ مابه‌ازایی‌ که‌ قرار است‌ دریافت‌ شود، هزینه‌هایی‌ که‌ واقع‌ شده‌ یا واقع‌ خواهد شد، یا میزان‌ احتمالی‌ برگشت‌ کالا وجود ندارد. این‌ نمونه‌ها تنها جنبه‌ تشریحی‌ دارد و بخشی‌ از استاندارد حسابداری‌ نیست‌.

الف‌.   فروش‌ کالا

1 .    فروش‌، همراه‌ با تعویق‌ در تحویل‌ کالا:

بنابه‌ درخواست‌ خریدار، تحویل‌ کالا به تعویق‌ افتاده‌ ولی‌ مالکیت‌ آن‌ به‌ خریــدار منتقـل‌ شده‌ است‌ و وی‌ صورتحساب‌ را می‌پذیرد.
   

هرگاه‌ مالکیت‌ به‌ خریدار منتقل‌ شود، درصورت‌ تحقق‌ شرایط‌ زیر درآمد عملیاتی‌ شناسایی‌ می‌شود:

الف‌.    تحویل‌ کالا به‌ خریدار محتمل‌ باشد.

ب ‌.    در زمان‌ شناخت‌ درآمد، کالا موجود، قابل‌ تشخیص‌ و آماده‌ تحویل‌ به‌ خریدار باشد.

ج  ‌.   خریـدار به‌طور مشخص‌، تعویق‌ در تحویل‌ کالا را تایید کرده‌ باشد.

د   .    شرایط‌ معمول‌ پرداخت‌ برقرار باشد.

استاندارد شماره 3 - درآمد عملیاتی - قسمت اول - مقدمه و تعاریف

مقدمـه‌:

1 .    بنابر تعریف‌ ارائه‌ شده‌ در فصل‌ سوم‌ مفاهیم‌ نظری‌ گزارشگری‌ مالی‌، درآمد عبارت‌ است‌ از افزایش‌ در حقوق‌ صاحبان‌ سرمایه‌ بجز مواردی‌ که‌ به‌ آورده‌ صاحبان‌ سرمایه‌ مربوط‌ می‌شود. مفهوم‌ درآمد، هر دو گروه‌ ” درآمد عملیاتی‌“ و ” درآمد غیرعملیاتی“ را در برمی‌گیرد. درآمـد عملیاتی‌ عبـارت‌ از درآمدی‌ است‌ کـه‌ از فعالیتهای‌ اصلی‌ و مستمر واحد تجاری‌ حاصل‌ می‌گردد و با عناوین‌ مختلفی‌ از قبیل‌ فروش‌، حق‌الزحمه‌، سود تضمین‌ شده‌، سود سهام‌ و حق امتیاز مورد اشاره‌ قرار می‌گیرد.

2 .    مبحث‌ اصلی‌ در حسابداری‌ درآمد عملیاتی‌ عمدتاً معطوف‌ به‌ تعیین‌ زمان‌ شناخت‌ درآمد عملیاتی‌ است‌. درآمد عملیاتی‌ زمانی‌ شناسایی‌ می‌شود که‌ شواهد کافی‌ مبنی‌بر وقوع‌ یک‌ جریان‌ آتی‌ ورودی‌ منافع‌ اقتصادی‌ وجود داشته‌ باشد (یعنی‌ جریان‌ منافع‌ اقتصادی‌ مرتبط‌ با درآمد عملیاتی‌ به‌ درون‌ واحد تجاری‌ محتمل‌ باشد) و این‌ منافع‌ را بتوان‌ به‌گونه‌ای‌ اتکاپذیر اندازه‌گیری‌ کرد.
دامنه‌ کاربرد

3 .        این‌ استاندارد باید برای‌ حسابداری‌ درآمد عملیاتی‌ حاصل از معاملات‌ و رویدادهای‌ زیر بکار گرفته‌ شود:

الف ‌.   فروش‌ کالا،

ب‌  .    ارائـه‌ خدمات‌، و

ج    ‌.    استفاده‌ دیگران‌ از داراییهای‌ واحد تجاری‌ که‌ مولد سود تضمین‌ شده‌، درآمد حق امتیاز و سود سهام‌ است‌.

4 .    کالا شامل‌ کالای‌ تولید شده‌ توسط‌ واحد تجاری‌ برای‌ فروش‌ و همچنین‌ کالای‌ خریداری‌ شده‌ جهت‌ فروش‌ مجدد از قبیل‌ کالای‌ خریداری‌ شده‌ توسط‌ یک‌ واحد بازرگانی‌ یا زمین‌ و سایر املاک‌ نگهداری‌ شده‌ برای‌ فروش‌ مجدد است‌.

5 .    ارائـه‌ خدمـات‌، معمولا متضمن‌ اجـرای‌ وظیفـه‌ای‌ مورد توافق‌ طی‌ مدتی‌ معیـن‌ توسط‌ واحد تجاری‌ است‌. خدمات‌ ممکن‌ است‌ طی‌ یک‌ یا چند دوره‌ مالی‌ ارائه‌ شود. برخی از پیمانهای‌ ارائـه‌ خدمات‌ ماهیتاً از نوع‌ پیمانهای‌ بلندمدت‌ است‌. درآمد عملیاتی‌ حاصل از چنین‌ پیمانهایی‌، طبق‌ استاندارد حسابداری‌ شماره‌ 9 با عنوان‌ حسابداری‌ پیمانهای‌ بلندمدت‌ شناسایی‌ می‌شود.

استاندارد شماره 2- جریان وجوه نقد - قسمت پنجم - نمونه هایی از صورت جریان وجوه نقد

بانک‌ نمونه‌ (شرکت‌ سهامی‌ عام‌)

 صورت‌ جریان‌ وجوه نقد برای‌ سال‌ مالی‌ منتهی‌ به‌ 29 اسفندماه‌ 2 × 13

 

	یادداشت	سال 2×13		سال 1×13
		میلیون ریال	میلیون ریال	میلیون ریال
فعالیتهای‌ عملیاتی‌
جریان‌ خالص‌ ورود وجه نقد ناشی از فعالیتهای‌ عملیاتی‌	1		900ر106ر1
بازده‌ سرمایه‌گذاریها و سود پرداختی‌ بابت‌ تأمین‌ مالی‌
سود سهام‌ دریافتی‌		900ر9
سود سهام‌ پرداختی‌ به‌ سهامداران‌		(800ر67)
جریان‌ خالص‌ خروج‌ وجه‌نقدناشی‌ازبازده‌ سرمایه‌گذاریهاو
سودپرداختی‌بابت‌تأمین‌مالی‌			(900ر57)
مالیات‌ بر درآمد
مالیات‌ بر درآمد پرداختی‌			(000ر88)
فعالیتهای‌ سرمایه‌گذاری‌
وجوه‌ پرداختی‌ بابت‌ سرمایه‌گذاری‌ مستقیم‌ و مشارکتهای‌ حقوقی‌		(600ر14)
وجوه‌ دریافتی‌ بابت‌ فروش‌ سرمایه‌گذاری‌ و مشارکتهای‌ حقوقی‌		700ر5
وجوه‌ پرداختی‌ بابت‌ خرید داراییهای‌ ثابت‌ مشهود		(500ر189)
وجوه‌ دریافتی‌ بابت‌ فروش‌ داراییهای‌ ثابت‌ مشهود		200ر111
جریان‌ خالص‌ خروج‌ وجه نقد ناشی از فعالیتهای‌ سرمایه‌گذاری‌			(200ر87)
جریان‌ خالص‌ ورود وجه نقد قبل‌ از فعالیتهای‌ تأمین‌ مالی‌			800ر873
فعالیتهای‌ تأمین‌ مالی‌
افزایش‌ سرمایه‌ نقدی‌			000ر6
جریان‌ خالص‌ ورود وجه نقد			800ر879
زیان‌ تسعیر ارز وجه نقد			(300ر142)
خالص‌ افزایش‌ وجه نقد	2		500ر737
مانده‌ وجه نقد در ابتدای‌ سال‌			900ر322ر6
مانده‌ وجه نقد در پایان‌ سال‌			400ر060ر7

استاندارد شماره 2- جریان وجوه نقد - قسمت چهارم - نمونه هایی از صورت جریان وجوه نقد

گروه‌ ب‌

صورت‌ جریان‌ وجوه نقد تلفیقی‌ برای‌ سال‌ مالی‌ منتهی‌ به‌ 29 اسفندماه‌ 2 × 13

	یادداشت	سال 2×13		سال 1×13
		میلیون ریال	میلیون ریال	میلیون ریال
فعالیتهای‌ عملیاتی‌
وجوه نقد دریافتی‌ از مشتریان‌		000ر75
پیش‌دریافت‌ از مشتریان‌ ـ جریان‌ نقدی‌ استثنایی‌	5	000ر120
وجوه نقد پرداختی‌ به‌ فروشندگان‌		( 000ر110)
وجوه نقد پرداختی‌ به‌ کارکنان‌ و از جانب‌ کارکنان‌		( 000ر60)
مزایای‌ پایان‌ خدمت‌ پرداختی‌ به‌ کارکنان‌		( 800)
سایر وجوه نقد پرداختی‌		( 000ر12)
جریان‌ خالص‌ خروج‌ وجه نقد درارتبـاط‌ با عملیات‌ متوقف شده		( 000ر1)
جریان‌ خالص‌ ورود وجه نقد ناشی از فعالیتهای‌ عملیاتی‌	1		200ر11
بازده‌ سرمایه‌گذاریها و سود پرداختی‌ بابت‌ تأمین مالی
سود تضمین‌ شده‌ دریافتی‌		500
سود تضمین‌ شده‌ پرداختی‌		(           000ر2)
حصه‌ سود تضمین‌ شده‌ اقساط‌ پرداختی‌ اجاره‌ به‌ شرط‌ تملیک		( 400)
سود سهام‌ دریافتی‌ از شرکتهای‌ وابسته‌		20
سود سهام‌ پرداختی‌		( 700ر2)
جریان‌ خالص‌ خروج‌ وجه نقد ناشی‌ از بازده‌ سرمایه‌گذاریها و
سود پرداختی‌ بابت‌ تأمین‌ مالی‌			(           580ر4)
مالیات‌ بر درآمد
مالیات‌ بر درآمد پرداختی‌			(           900ر2)
فعالیتهای‌ سرمایه‌گذاری‌
خرید دارایی‌ ثابت‌ مشهود		(           000ر2)
خرید شرکت‌ فرعی‌ (پس‌ از کسر وجه نقد تحصیل‌ شده‌)	2	( 000ر18)
فروش‌ دارایی‌ ثابت‌ مشهود		50
فروش‌ بخشی‌ از عملیات‌ واحد تجاری	3	000ر9
فروش‌ سرمایه‌گذاری‌ کوتاه‌مدت‌		000ر2
ایجاد سپرده‌ سرمایه‌گذاری‌ بلندمدت‌ بانکی‌		(  000ر2)
جریان‌ خالص‌ خروج‌ وجه نقد ناشی از فعالیتهای‌ سرمایه‌گذاری‌			(  950ر10)
جریان‌ خالص‌ خروج‌ وجه نقد قبل‌ از فعالیتهای‌ تأمین‌ مالی‌			(           230ر7)
فعالیتهای تأمین مالی
وجوه دریافتی بابت افزایش سرمایه		000ر5
دریافت تسهیلات مالی		600ر3
خالص‌ تسهیلات‌ مالی‌ دریافتی‌ (سررسید کمتر از سه‌ماه‌)		000ر4
بازپرداخت‌ تسهیلات‌ مالی‌		( 900)
حصه‌ اصل‌ اقساط‌ پرداختی‌ اجاره‌ به‌ شرط‌ تملیک‌		(  200ر1)
جریان‌ خالص‌ ورود وجه نقد ناشی از فعالیتهای‌ تأمین‌ مالی‌			500ر10
خالص‌ افزایش‌ در وجه نقد			270ر3
مانده‌ وجه نقد در آغاز سال‌			100
تأثیر تغییرات‌ نرخ‌ ارز			(  150)
مانده‌ وجه نقد در پایان‌ سال‌			220ر3
یادداشتهای‌ توضیحی‌ ... تا ... مندرج‌ در صفحات‌ ... تا ... جزء لاینفک‌ صورتهای‌ مالی‌ است‌.

استاندارد شماره 2- جریان وجوه نقد - قسمت سوم - نمونه‌هایی از صورت جریان وجوه نقد

نمونه‌های‌ صورت‌ جریان‌ وجوه نقد

   این‌ پیوستها به منظور آشنایی‌ با نحوه‌ اجرای‌ الزامات‌ مندرج‌ در استاندارد حسابداری‌ و طبقه‌بندیهای‌ فرعی‌ تحت‌ سرفصلهای‌ اصلی‌ صورت‌ جریان‌ وجوه نقد تهیه‌ شده‌ است‌ و بخشی‌ از استاندارد حسابداری‌ نیست‌. پیوستهای‌ مذکور شامل‌ نمونه‌های‌ تشریحی‌ مربوط‌ به‌ سه‌ نوع‌ واحد تجاری‌ به‌ شرح‌ زیر است:

شماره‌ پیوست‌	نوع‌ و احد تجاری‌	روش‌ مورد استفاده‌
1	واحـد تجـاری‌ منفـرد	غیرمستقیم‌
2	گروه‌ واحدهای‌ تجاری	مستقیم‌
3	بانک	غیرمستقیم‌

استاندارد شماره 2 - جریان وجوه نقد - قسمت دوم - انواع گزارشهای جریان نقدی

گزارش‌ جریانهای‌ نقدی‌ ناشی از فعالیتهای‌ عملیاتی‌:

18 .  مبلغ‌ جریانهای‌ نقدی‌ ناشی از فعالیتهای‌ عملیاتی‌، یکی‌ از شاخصهای‌ اصلی‌ ارزیابی‌ این‌ موضوع‌ است‌ که‌ عملیات‌ واحد تجاری‌ تا چه‌ میزان‌ به‌ جریانهای‌ وجه نقد کافی‌ جهت‌ بازپرداخت‌ وامها، نگهداشت‌ توان‌ عملیاتی‌ واحد تجاری‌ و پرداخت‌ سود سهام‌ منجر شده‌ و انجام‌ سرمایه‌گذاریهای‌ جدید را بدون‌ تمسک‌ به‌ منابع‌ مالی‌ خارج‌ از واحد تجاری‌ میسر کرده‌ است‌. ارائه‌ اطلاعات‌ درباره‌ جزئیات‌ جریانهای‌ نقدی‌ عملیاتی‌ تاریخی‌، در کنار سایر اطلاعات‌، برای‌ پیش‌بینی‌ جریانهای‌ نقدی‌ آتی‌ مفید خواهد بود.

19 .  فعالیتهای‌ عملیاتی‌ عبارت‌ از فعالیتهای‌ اصلی‌ مولد درآمد عملیاتی‌ واحد تجاری‌ است‌. فعالیتهای‌ مزبور متضمن‌ تولید و فروش‌ کالا و ارائـه‌ خدمات‌ است‌ و هزینه‌ها و درآمدهای‌ مرتبط‌ با آن‌ در تعیین‌ سود یا زیان‌ عملیاتی‌ درصورت‌ سود و زیان‌ منظور می‌شود. جریانهای‌ نقدی‌ ناشی از فعالیتهای‌ عملیاتی‌ اساساً دربرگیرنده‌ جریانهای‌ ورودی‌ و خروجی‌ نقدی‌ مرتبط‌ با فعالیتهای‌ مزبور است‌. مثالهایی‌ از جریانهای‌ نقدی‌ ناشی از فعالیتهای‌ عملیاتی‌ به‌ شرح‌ زیر است‌:

الف‌ . دریافتهای‌ نقدی‌ حاصل از فروش‌ کالا و ارائـه‌ خدمات‌.

ب .  دریافتهای‌ نقدی‌ حاصل از حق‌ امتیاز، حق‌الزحمه‌، کارمزد و سایر درآمدهای‌ عملیاتی‌.

ج  .  پرداختهای‌ نقدی‌ به‌ فروشندگان‌ کالا و خدمات‌.

د   .  پرداختهای‌ نقدی‌ به‌ کارکنان‌ واحد تجاری‌ یا از جانب‌ آنها.

ﻫ   .  دریافتها و پرداختهای‌ نقدی‌ یک‌ شرکت‌ بیمه‌ بابت‌ حق‌ بیمه‌ها، خسارات‌، مستمریها و سایر پرداختهای‌ بیمه‌ای‌.

و   .  دریافتها و پرداختهای‌ مرتبط‌ با قراردادهای‌ منعقد شده‌ با اهداف‌ تجاری‌ و عملیاتی‌.

ز   .  پرداختهای‌ نقدی‌ بابت‌ مزایای‌ پایان‌ خدمت‌ کارکنان‌ و هزینه‌ سازماندهی‌ مجدد.

استاندارد شماره 2 - جریان وجوه نقد - قسمت اول - مقدمه و تعاریف

مقدمه‌:

1 .    اطلاعات‌ تاریخی‌ مربوط‌ به‌ جریان‌ وجوه نقد می‌تواند در قضاوت‌ نسبت‌ به‌ مبلغ‌، زمان‌ و میزان‌ اطمینان‌ از تحقق‌ جریانهای‌ وجوه نقد آتی‌ به‌ استفاده‌کنندگان‌ صورتهای‌ مالی‌ کمک‌ کند. اطلاعات‌ مزبور، بیانگر چگونگی‌ ارتباط‌ بین‌ سودآوری‌ واحد تجاری‌ و توان‌ آن‌ جهت‌ ایجاد وجه نقد و درنتیجه‌ مشخص‌کننده‌ کیفیت‌ سود تحصیل‌ شده‌ توسط‌ واحد تجاری‌ است‌. علاوه‌ براین‌، تحلیل‌گران‌ و دیگر استفاده‌کنندگان‌ اطلاعات‌ مالی‌ اغلب‌ به‌ طور رسمی‌ یا غیر رسمی‌ مدلهایی‌ را برای‌ ارزیابی‌ و مقایسه‌ ارزش‌ فعلی‌ جریانهای‌ وجه نقد آتی‌ واحدهای‌ تجاری‌ به‌ کار می‌برند. اطلاعات‌ تاریخی‌ مربوط‌ به‌ جریان‌ وجوه نقد می‌تواند جهت‌ کنترل‌ میزان‌ دقت‌ ارزیابیهای‌ گذشته‌ مفید واقع‌ شود و رابطه‌ بین‌ فعالیتهای‌ واحد تجاری‌ و دریافتها و پرداختهای‌ آن‌ را نشان‌ دهد.

2 .    ارزیابی‌ فرصتها و مخاطرات‌ فعالیت‌ تجاری‌ و وظیفه‌ مباشرت‌ مدیریت‌ مستلزم‌ درک‌ ماهیت‌ فعالیت‌ تجاری‌ از جمله‌ نحوه‌ ایجاد و مصرف‌ وجه نقد توسط‌ واحد تجاری‌ است‌. ترازنامه‌، صورتهای‌ عملکرد مالی‌ و صورت‌ جریان‌ وجوه نقد تواماً اطلاعاتی‌ را در مورد وضعیت‌ مالی‌، عملکرد مالی‌ و همچنین‌ نقدینگی‌، توانایی‌ بازپرداخت‌ بدهیها و انعطاف‌پذیری‌ مالی‌ فراهم‌ می‌آورند. بدین‌لحاظ‌ ایجاد ارتباط‌ بین‌ اطلاعات‌ مندرج‌ در صورت‌ جریان‌ وجوه نقد و اطلاعات‌ ارائه‌ شده‌ در صورتهای‌ مالی‌ اساسی‌ دیگر حائز اهمیت‌ است‌.

3 .    اگرچه‌ صورت‌ جریان‌ وجوه نقد اطلاعاتی‌ را درباره‌ جریانهای‌ وجه نقد واحد تجاری‌ طی‌ دوره‌ مالی‌ مورد گزارش‌ ارائه‌ می‌کند، لیکن‌ اطلاعات‌ مزبور جهت‌ ارزیابی‌ جریانهای‌ آتی‌ وجـه نقـد کفایت‌ نمی‌کنـد. برخی‌ جریانهـای‌ وجـه نقـد ناشـی از معاملاتی‌ است‌ کـه‌ در دوره‌های‌ مالی‌ قبل‌ رخ‌ داده‌ و بعضاً انتظار می‌رود منجر به‌ جریانهای‌ وجه نقد دیگری‌ در یکی‌ از دوره‌های‌آتی‌ گردد. بدین‌ لحاظ‌ برای‌ ارزیابی‌ جریانهای‌ وجه نقد آتی‌، صورت‌ جریان‌ وجوه نقد معمولاً باید توأم‌ با صورتهای‌ عملکرد مالی‌ و ترازنامه‌ مورد استفاده‌ قرار گیرد.

4 .    از آنجا که‌ صورت‌ جریان‌ وجوه نقد تحت‌ تأثیر برخوردهای‌ متفاوت‌ حسابداری‌ درخصوص‌ معاملات‌ و رویدادهای‌ یکسان‌ در سطح‌ واحدهای‌ تجاری‌ مختلف‌ نیست‌، ارائـه‌ آن‌ قابلیت‌ مقایسه‌ جنبه‌ عملیاتی‌ عملکرد مالی‌ واحدهای‌ تجاری‌ مختلف‌ را افزایش‌ می‌دهد.

استاندارد شماره 1- صورتهای مالی - قسمت سوم - نمونه ای از ترازنامه و صورت سود و زیان

نمونه‌ای‌ از ساختار ترازنامه‌ و صورت‌ سود و زیان

 

این‌ پیوست‌ به منظور آشنایی‌ با نحوه‌ اجرای‌ الزامات‌ مندرج‌ در استاندارد حسابداری‌ تهیه‌ شده‌ است‌ و بخشی‌ از استاندارد محسوب‌ نمی‌شود.

استاندارد حاضر اجزای‌ صورتهای‌ مالی‌ و حداقل‌ مواردی‌ را که‌ لازم‌ است‌ در ترازنامه‌ و صورت‌ سود و زیان‌ افشا شود و همچنین‌ اقلام‌ دیگری‌ را مشخص‌ کرده‌ است‌ که‌ ممکن‌ است‌ در صورتهای‌ مالی‌ اساسی‌ مربوط‌ یا در یادداشتهای‌ توضیحی‌ ارائه‌ شود. هدف‌ پیوست‌ ارائه‌ نمونه‌هایی‌ از چگونگی‌ رعایت‌ الزامات‌ مربوط‌ به نحوه‌ ارائه‌ ترازنامه‌ و صورت‌ سود و زیان‌ است‌. نمونه‌های‌ مربوط‌ به صورت‌ سود و زیان‌ جامع‌، صورت‌ جریان‌ وجوه‌ نقد و موارد خاص‌ عملکرد مالی‌ در استانداردهای‌ حسابداری‌ مربوط‌ ارائه‌ شده‌ است‌. در صورت‌ لزوم‌ و برای‌ دستیابی‌ به‌ ارائه‌ مطلوب‌ اطلاعات‌ در شرایط‌ خاص‌ هر واحد تجاری‌، می‌توان‌ ترتیب‌ ارائه‌ و شرح‌ اقلام‌ اصلی‌ را تغییر داد.

استاندارد شماره 1- صورتهای مالی - قسمت دوم - ساختار و محتوا

ساختار و محتوا:

مقدمه‌

41 .  براساس‌ این‌ استاندارد، برخی‌ اطلاعات‌ مشخصاً در صورتهای‌ مالی‌ اساسی‌ و برخی‌ دیگر حسب‌ مورد در صورتهای‌ مالی‌ اساسی‌ یا در یادداشتهای‌ توضیحی‌ افشا می‌شود. در پیوست‌ این‌ استاندارد نمونه‌های‌ پیشنهادی‌ ترازنامه‌ و صورت‌ سود و زیان‌ یک‌ واحد تجاری‌ که‌ می‌توان‌ آن‌ را متناسب‌ با شرایط‌ خاص‌ مورد استفاده‌ قرار داد، ارائه‌ شده‌ است‌. همچنین‌ در استانداردهای‌ حسابداری‌ شماره‌ 2 و 6 بترتیب‌ نمونه‌هایی‌ جهت‌ ارائه‌ صورت‌ جریان‌ وجوه‌ نقد و صورت‌ سود و زیان‌ جامع‌ ارائه‌ شده‌ است‌.

42 .  در این‌ استاندارد واژه‌ افشا به‌ معنای‌ وسیع‌ آن‌ به‌ کار رفته‌ که‌ دربرگیرنده‌ ارائه‌ در صورتهای‌ مالی‌ اساسی‌ یا در یادداشتهای‌ توضیحی‌ است‌. موارد افشای‌ مقرر شده‌ در سایر استانداردهای‌ حسابداری‌ براساس‌ الزامات‌ آن‌ استانداردها صورت‌ می‌گیرد.
تشخیص‌ صورتهای‌ مالی‌

43 .   صورتهای‌ مالی‌ باید به وضوح‌ از سایر اطلاعاتی‌ که‌ همراه‌ آن‌ در یک‌ مجموعه‌ انتشار می‌یابد قابل‌ تشخیص‌ و متمایز باشد.

44 .  الزامات‌ استانداردهای‌ حسابداری‌ تنها در مورد صورتهای‌ مالی‌ کاربرد دارد و درخصوص‌ سایر اطلاعاتی‌ که‌ در گزارش‌ سالانه‌ یا سایر مدارک‌ یا گزارشهایی‌ از این‌ قبیل‌ ارائه‌ می‌شود، کاربرد ندارد. بنابراین‌، این‌ موضوع‌ اهمیت‌ دارد که‌ استفاده‌کنندگان‌ بتوانند اطلاعاتی‌ که‌ برمبنای‌ استانداردهای‌ حسابداری‌ تهیه‌ می‌شود را از سایر اطلاعات‌ تمیز دهند.

45 .   هر یک‌ از اجزای‌ صورتهای‌ مالی‌ باید به وضوح‌ مشخص‌ شود. به علاوه‌، اطلاعات‌ زیر باید به گونه‌ای‌ بارز نشان‌ داده‌ شود و در صورت‌ لزوم‌ برای‌ درک‌ صحیح‌ اطلاعات‌ ارائه‌ شده‌، تکرار شود :

الف     .     نام‌ واحد گزارشگر و شکل‌ حقوقی‌ آن‌،

ب  .    اینکه‌ صورتهای‌ مالی‌ مربوط‌ به‌ یک‌ واحد تجاری‌ یا مربوط‌ به‌ گروه‌ واحدهای‌ تجاری‌ است‌،

ج‌    .    تاریخ‌ ترازنامه‌ یا دوره‌ مالی‌ هر کدام‌ که‌ با اجزای‌ صورتهای‌ مالی‌ مناسبت‌ داشته‌ باشد،

د    .    واحد پول‌ گزارشگری‌، و

ﻫ     .    سطح‌ دقت‌ به‌ کار رفته‌ در ارائه‌ ارقام‌ صورتهای‌ مالی‌.

استاندارد شماره 1- صورتهای مالی - قسمت اول - مقدمه و ملاحظات کلی

مقدمـه:

1 .    هدف‌ این‌ استاندارد تجویز مبنایی‌ برای‌ ارائه‌ صورتهای‌ مالی‌ با مقاصد عمومی‌ یک‌ واحد تجاری‌ به منظور حصول‌ اطمینان‌ از قابلیت‌ مقایسه‌ با صورتهای‌ مالی‌ دوره‌های‌ قبل‌ آن‌ واحد و با صورتهای‌ مالی‌ سایر واحدهای‌ تجاری‌ می‌باشد. برای‌ دستیابی‌ به‌ این‌ هدف‌، در این‌ استاندارد ملاحظات‌ کلی‌ درخصوص‌ نحوه‌ ارائه‌ صورتهای‌ مالی‌، رهنمودهایی‌ درباره‌ ساختار آنها و حداقل‌ الزامات‌ درخصوص‌ محتوای‌ صورتهای‌ مالی‌ ارائه‌ شده‌ است‌. چگونگی‌ شناخت‌، اندازه‌گیری‌ و افشای‌ معاملات‌ و سایر رویدادهای‌ خاص‌ در سایر استانداردهای‌ حسابداری‌ ارائه‌ می‌شود.
دامنه‌ کاربرد:

2 .     الزامات‌ این‌ استاندارد باید در ارائه‌ کلیه‌ ”صورتهای‌ مالی‌ با مقاصد عمومی‌“ که‌ براساس‌ استانداردهای‌ حسابداری‌ تهیه‌ و ارائه‌ می‌شود، بکار گرفته‌ شود.

3 .    صورتهای‌ مالی‌ با مقاصد عمومی‌ (که‌ از این‌ پس‌ صورتهای‌ مالی‌ نامیده‌ می‌شود) برای‌ پاسخگویی‌ به‌ نیازهای‌ استفاده‌کنندگانی‌ تهیه‌ می‌شود که‌ در موقعیت‌ دریافت‌ گزارشهای‌ متناسب‌ با نیازهای‌ اطلاعاتی‌ خاص‌ خود نیستند. صورتهای‌ مالی‌ به طور جداگانه‌ یا همراه‌ با سایر گزارشها، جهت‌ استفاده‌ عموم‌ ارائه‌ می‌شود. مفاد این‌ استاندارد برای‌ صورتهای‌ مالی‌ تلفیقی‌ گروه‌ واحدهای‌ تجاری‌ نیز کاربرد دارد.

4 .    در این‌ استاندارد واژه‌هایی‌ بکار گرفته‌ می‌شود که‌ در واحدهای‌ تجاری‌ (انتفاعی‌) اعم از خصوصی‌ یا عمومی‌ کاربرد دارد. واحدهای‌ غیرانتفاعی‌ برای‌ بکارگیری‌ الزامات‌ این‌ استاندارد ممکن‌ است‌ نیازمند انجام‌ تعدیلاتی‌ در عناوین‌ اقلام‌ اصلی‌ صورتهای‌ مالی‌ خود یا ارائه‌ اطلاعات‌ بیشتر باشند.

5 .    نحوه‌ ارائه‌ داراییهای‌ جاری‌ و بدهیهای‌ جاری‌ بخشی‌ از موضوع‌ این‌ استاندارد است‌ لیکن‌ به طور جداگانه‌ در استاندارد حسابداری‌ شماره‌ 14 مطرح‌ شده‌ است‌.
هدف‌ صورتهای‌ مالی‌:

6 .    هدف‌ صورتهای‌ مالی‌، ارائه‌ اطلاعاتی‌ تلخیص‌ و طبقه‌بندی‌ شده‌ درباره‌ وضعیت‌ مالی‌، عملکرد مالی‌ و انعطاف‌پذیری‌ مالی‌ واحد تجاری‌ است‌ که‌ برای‌ طیفی‌ گسترده‌ از استفاده‌کنندگان‌ صورتهای‌ مالی‌ در اتخاذ تصمیمات‌ اقتصادی‌ مفید واقع‌ شود. صورتهای‌ مالی‌ همچنین‌ نتایج‌ ایفای‌ وظیفه‌ مباشرت‌ مدیریت‌ یا حسابدهی‌ آنها را در قبال‌ منابعی‌ که‌ در اختیارشان‌ قرار گرفته‌ است‌، نشان‌ می‌دهد. به منظور دستیابی‌ به‌ این‌ هدف‌، در صورتهای‌ مالی‌ یک‌ واحد تجاری‌ اطلاعاتی‌ درباره‌ موارد زیر ارائه‌ می‌شود :

        الف.  داراییها،

        ب .  بدهیها،

        ج  .  حقوق‌ صاحبان‌ سرمایه‌،

        د   .  درآمدها،

        ﻫ   .  هزینه‌ها، و

        و   .  جریانهای‌ نقدی‌.

این‌ اطلاعات‌، همراه‌ با سایر اطلاعات‌ مندرج‌ در یادداشتهای‌ توضیحی‌، استفاده‌کنندگان‌ صورتهای‌ مالی‌ را در پیش‌بینی‌ جریانهای‌ نقدی‌ آتی‌ واحد تجاری‌ و خصوصاً در زمانبندی‌ و اطمینان‌ از توانایی‌ آن‌ در ایجاد وجه‌ نقد کمک‌ می‌کند.

مسئولیت‌ صورتهای‌ مالی‌:

7.    مسئولیت‌ تهیه‌ و ارائه‌ صورتهای‌ مالی‌ با هیأت‌مدیره‌ یا سایر ارکان‌ اداره‌کننده‌ واحد تجاری‌ است‌.
اجزای‌ صورتهای‌ مالی‌:

8 .       مجموعه‌ کامل‌ صورتهای‌ مالی‌ شامل‌ اجزای‌ زیر است‌ :

الف‌.   صورتهای‌ مالی‌ اساسی‌ :

1  .     ترازنامه‌،

2 .     صورت‌ سود و زیان‌،

3 .     صورت‌ سود و زیان‌ جامع‌، و

4  .     صورت‌ جریان‌ وجوه‌ نقد .

ب  .    یادداشتهای‌ توضیحی‌.