این پیوست تنها جنبه تشریحی دارد و بخشی از استاندارد حسابداری را تشکیل نمی‌دهد. هدف پیوست، تشریح کاربرد استاندارد در رابطه با نحوه محاسبه، افشا و انعکاس اقلام مرتبط با پیمانهای بلندمدت در صورتهای مالی می‌باشد. در این پیوست همچنین، نمونه‌هایی در مورد برخی از انواع نتایج احتمالی پیمانهای بلندمدت ارائه شده است.
تشریح یک مثال
جدول مندرج در صفحه بعد وضعیت پیمانهای ساختمانی مختلف یک پیمانکار را در پایان سال اول عملیات نشان می‌دهد. در این مثال، تمامی مخارج تحمل‌شده پیمان به صورت نقدی پرداخت شده و وجه صورت وضعیت‌های صادره و مبالغ پیش‌دریافت تماماً نقد دریافت شده است. مخارج تحمل شده پیمانهای شماره 2، 3 و 5 شامل بهای تمام شده مواد و مصالحی است که برای این پیمانها خریداری شده لیکن تا تاریخ ترازنامه در پیمان مربوط استفاده نگردیده است. در رابطه با پیمانهای شماره 2، 3 و 5، کارفرما مبالغی را به پیمانکار پرداخت کرده که کار مربوط به آن تا تاریخ ترازنامه انجام نشده است.
الف. کاربرگ نحوه محاسبه و انعکاس پیمانهای بلندمدت در صورتهای مالی اساسی
|
شــرح |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
جمع |
انعکاس در صورتهای مالی |
|
|
ترازنامه |
صورت سود و زیان |
|||||||
|
درآمد شناسایی شده دوره (ارزش کار انجام شده) |
145 |
520 |
380 |
200 |
55 |
1300 |
|
درآمد پیمان 1300 |
|
هزینه شناسایی شده دوره |
(110) |
(450) |
(350) |
(250) |
(55) |
(1215) |
|
بهای تمام شده پیمان ( 1285) |
|
زیان قابل پیش‌بینی شناسایی شده |
ــ |
ــ |
ــ |
(40) |
(30) |
(70) |
|
|
|
سود (زیان) ناخالص |
35 |
70 |
30 |
(90) |
(30) |
15 |
|
سود ناخالص 15 |
|
مخارج تحمل‌شده انباشته پیمان |
110 |
510 |
450 |
250 |
100 |
1420 |
|
|
|
هزینه‌های شناسایی شده انباشته پیمان |
(110) |
(450) |
(350) |
(250) |
(55) |
(1215) |
|
|
|
مانده ذخیره زیان قابل پیش‌بینی |
ــ |
ــ |
ــ |
(40) |
(30) |
ــ |
|
|
|
مخارج مرتبط با فعالیت آتی پیمان که به عنوان دارایی شناسایی شده است. |
ــ |
60 |
100 |
ــ |
15 |
175 |
پیمان در جریان پیشرفت 175 |
|
|
درآمد انباشته پیمان |
145 |
520 |
380 |
200 |
55 |
1300 |
|
|
|
مبالغ دریافتی ودریافتنی‌بابت پیشرفت‌کار تاتاریخ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ترازنامـه |
(100) |
(520) |
(380) |
(180) |
(55) |
(1235) |
|
|
|
مبالغ قابل بازیافت پیمانها |
45 |
ــ |
ــ |
20 |
ــ |
65 |
حسابهای‌دریافتنی 65 |
|
|
پیش‌دریافتها |
ــ |
80 |
20 |
ــ |
25 |
125 |
پیش‌دریافتها 125 |
|
|
ذخیره زیانهای قابل پیش‌بینی |
ــ |
ــ |
ــ |
(40) |
ــ |
(40) |
ذخایر 40 |
|
ب . نحوه افشای رویه‌های حسابداری مربوط به پیمانهای بلندمدت
نمونه‌ای از رویه مربوط به شناسایی درآمد پیمان طی دوره و روش تعیین میزان تکمیل پیمان درجریان پیشرفت به قرار زیر است:
1 . ب . رویه شناسایی درآمد پیمان طی دوره
درآمد پیمان، بیانگر ارزش کار انجام شده طی سال می‌باشد که با توجه به میزان تکمیل پیمان طبق روش مندرج در بند زیر محاسبه گردیده و درنتیجه دربرگیرنده مبالغ صورت وضعیت نشده نیز می‌باشد. جهت کلیه زیانهای قابل پیش‌بینی تا تکمیل هر پیمان ذخیره لازم محاسبه و در حسابها منظور می‌شود.
2 . ب . روش تعیین میزان تکمیل پیمان
میزان تکمیل پیمان با استفاده از نسبت مخارج تحمل‌شده پیمان جهت کار انجام شده تا تاریخ ترازنامه به براورد کل مخارج پیمان تعیین می‌شود.
ج . نحوه افشای اقلام مرتبط با پیمانهای بلندمدت در یادداشتهای توضیحی
1 . ج . یادداشت پیمان درجریان پیشرفت
وضعیت پیمانهای درجریان پیشرفت در تاریخ ترازنامه به شرح زیر است:
|
|
|
|
|
|
مانده در 29/12/2×13 |
مانده در 29/12/1×13 |
||
|
پیمان |
کل مخارج تحمل‌شده انباشته‌تاتاریخ ترازنامه |
هزینه‌های شناسایی شده انباشته‌تا تاریخ ترازنامه |
مانده مخارج |
مانده‌ذخیره‌زیان قابـل پیش‌بینی |
پیمان درجریان‌پیشرفت |
ذخیـره زیـان قابل پیش‌بینی |
پیمان درجریان‌پیشرفت |
ذخیره زیان قابل‌پیش‌بینی |
|
1 |
110 |
(110) |
ــ |
ــ |
ــ |
ــ |
ــ |
ــ |
|
2 |
510 |
(450) |
60 |
ــ |
60 |
ــ |
ــ |
ــ |
|
3 |
450 |
(350) |
100 |
ــ |
100 |
ــ |
ــ |
ــ |
|
4 |
250 |
(250) |
ــ |
(40) |
ــ |
(40) |
ــ |
ــ |
|
5 |
100 |
(55) |
45 |
(30) |
15 |
ــ |
ــ |
ــ |
|
|
1420 |
(1215) |
205 |
(70) |
175 |
(40) |
ــ |
ــ |
2 . ج . یادداشتهای مرتبط با بدهی کارفرمایان بابت صورت‌حسابهای صادره و سپرده‌های مکسوره، مبلغ قابل بازیافت پیمانها و پیش‌دریافتها
طبق استاندارد حسابداری شماره 1 با عنوان ” نحوه ارائه صورتهای مالی“، با توجه به ماهیت یا میزان پیمانهای درجریان پیشرفت، صورت‌ریز اقلام تشکیل‌دهنده سرفصلهای فوق به همراه سایر اطلاعات لازم در یادداشتهای توضیحی ارائه می‌شود.
3 . ج . یادداشت درآمد و بهای تمام شده پیمان
سرفصلهای‌فوق متشکل از اقلام زیر است:
|
|
|
|
سال مالی منتهی به 29/12/2×13 |
سال مالی منتهی به 29/12/1×13 |
||||||
|
پیمان |
درآمد انباشته پیمان تا تاریخ 29/12/2×13 |
درآمد انباشته پیمان تا تاریخ 29/12/1×13 |
درآمد شناسایی شده |
هزینـه شناسایی شده |
زیان قابل پیش‌بینی |
بهای تمام شده پیمان |
سود (زیان) ناخالص |
درآمد شناسایی شده پیمان |
بهای تمام شده پیمان |
سود (زیان) ناخالص |
|
1 |
145 |
ــ |
145 |
(110) |
ــ |
(110) |
35 |
ــ |
ــ |
ــ |
|
2 |
520 |
ــ |
520 |
(450) |
ــ |
(450) |
70 |
ــ |
ــ |
ــ |
|
3 |
380 |
ــ |
380 |
(350) |
ــ |
(350) |
30 |
ــ |
ــ |
ــ |
|
4 |
200 |
ــ |
200 |
(250) |
(40) |
(290) |
(90) |
ــ |
ــ |
ــ |
|
5 |
55 |
ــ |
55 |
(55) |
(30) |
(85) |
(30) |
ــ |
ــ |
ــ |
|
|
1300 |
ــ |
1300 |
(1215) |
(70) |
(1285) |
15 |
ــ |
ــ |
ــ |
4 . ج . به دلیل ارائـه ارقام مرتبط با اولین سال فعالیت پیمانکار، اقلام مقایسه‌ای در یادداشتهای فوق فاقـد مانـده است.
