اگر قصد دارید از یک حساب یا تفصیلی یا مجموعه حساب یا مجموعه تفصیلی به تفکیک تناوب زمانی دلخواه (مثلا ماه به ماه) گزارش بگیریم وارد این منو می‌شویم و با انتخاب حساب یا تفصیلی یا مجموعه مورد نظر با در نظر گرفتن نحوه محاسبه، اقدام به اخذ گزارش دلخواه خویش می‌نماییم.
توجه نمایید در بسیاری از گزارشاتی که توسط سیستم مالی نوسا اتخاذ می‌شود علاوه بر این‌که به راحتی می‌توان گزارش مربوطه را به محیط اکسل انتقال داد، می‌توان نمودار مرتبط با گزارش مربوطه را نیز با استفاده از گزینه 
استخراج نماییم.
همانطور که قبلا ملاحظه نمودید بهترین روش برای تعریف تفصیلی استفاده از مفهومی تحت عنوان تفصیلی شناور یا یونیک می‌باشد. یکی از مزایایی که قبلا به آن اشاره نمودیم استفاده از آن به منظور اتخاذ گزارشات بهینه و یکتا می‌باشد. در این پست قصد داریم گزارشات کاربردی نوسا در ارتباط با تفصیلی شناور را بررسی نماییم.
قبل از ورود به منوی تحلیل پیشنهاد می‌کنم ابتدا مشخص نمایید (روی کاغذ بنویسید یا در ذهن متصور شوید) که چه گزارشی می‌خواهید، سپس وارد منوی تحلیل شوید، مثلا اگر می‌خواهید وضعیت شرکت پرشین الکتریک (یکی از مشتریان) را نسبت به حساب‌هایش ببینید، باید از تفکیک تفصیلی به حسابها استفاده نمایید. یا مثلا اگر می‌خواهید چک‌های دریافتنی را به تفکیک مشتریان ببینید از تفکیک حساب به تفصیلی‌ها استفاده می‌نمایید. حال اگر ملاحظه فقط مانده آن حسابها یا تفصیلی‌ها برایتان کفایت می‌کند، گزارش را بصورت سرجمع و اگر علاوه بر مانده آنها، ریز سندهای مرتبط با آن حسابها یا تفصیلی‌ها هم مطلوب می‌باشد گزارش را بصورت گروهبندی شده اتخاذ می‌نماییم.
در ادامه با ذکر چند مثال به بررسی گزارش مذکور می‌پردازیم.
الف: وضعیت شرکت بذر نو نسب به حساب‌هایش : (تفکیک تفصیلی به حساب ها) به دو صورت سرجمع و گروهبندی شده
(برای دیدن تصاویر در اندازه واقعی آن بر روی آن کلیک نمایید)
ب: وضعیت چک‌های دریافتنی به تفکیک مشتریان (تفکیک حساب به تفصیلی‌ها) به دو صورت سرجمع و گروهبندی شده
در این پست می‌خواهیم دو نمونه از گزارشاتی که با رویکرد تحلیل در سیستم مالی هدیه نوسا وجود دارد را بررسی نماییم. تراز 8 ستونی و تراز 10 ستونی:
الف : تراز 8 ستونی: خیلی مواقع پیش می‌آید که ما می‌خواهیم تراز یک مقطع زمانی خاص را نسبت به تراز کل دوره مالی ملاحظه و مقایسه نماییم. در این شرایط علاوه بر تراز 4 ستونی که قبلا با آن آشنا شدیم و مربوط به کل سال می‌باشد به یک گردش بدهکار و گردش بستانکار مربوط به یک مقطع زمانی دلخواه که از درون دوره مالی استخراج می‌شود نیز نیاز داریم (در این مثال گردش بهمن ماه را به عنوان یک مقطع زمانی نسبت به کل سال نیاز داریم) همچنین از ابتدای سال تا بهمن ماه نیز به عنوان تا ابتدای دوره مطلوب می‌باشد. یعنی دو ستون مربوط به گردش بدهکار و بستانکار تا ابتدای بهمن ماه (به عنوان دوره مطلوب) دو ستون مربوط به گردش بدهکار و گردش بستانکار طی بهمن ماه ( به عنوان دوره مطلوب) و دو ستون گردش بدهکار و بستانکار و دو ستون مانده بدهکار و بستانکار مربوط به کل دوره مالی ( سال مالی).
(برای دیدن تصاویر در اندازه واقعی آن روی آن کلیک نمایید)
ب: تراز 10 ستونی : در گزارش 8 ستونی بالا، گردش‌های مربوط به افتتاحیه (یعنی مبالغی که از سال پیش به سال جاری انتقال پیدا نموده) در درون گزارش و دل گردش بدهکار و بستانکار تا ابتدای دوره می‌باشد که در تراز 10 ستونی به طور مجزا باید بررسی شود و دو ستون مجزا به آن اختصاص داده شود.
ب: گزارشات با رویکرد جستجو : یکی از پر کاربردترین مواردی که یک حسابدار به آن رجوع می‌کند، جستجو در شرح اسناد می‌باشد. یک حسابدار مجرب هیچ گاه شرح هیچ سطری از سند را خالی نمی‌گذارد. بنابراین برایش مطلوب است که از تک به تک مواردی که در شرح اسناد به کار برده بتواند گزارش بگیرد، در ادامه با چند نمونه از گزارشاتی که با رویکرد جستجو در برنامه نوسا وجود دارد آشنا خواهیم شد.
هر چند در اغلب گزارشات نوسا رویکرد جستجو در شرح اسناد با گذاشتن شرط میسر می‌باشد، ولی بهترین و کاربردترین قسمت برای جستجو در شرح اسناد منوی دفتر - جستجو در شرح اسناد می‌باشد.
حال به بررسی چند نمونه گزارش پر کاربرد با رویکرد جستجو در قالب چند مثال در سیستم مالی هدیه نوسا می‌پردازیم.
مثال شماره 1: می‌خواهیم چک‌هایی که از تاریخ 15 فرودین سال جاری به بعد بابت خرید پرداخت شده و مبلغ آن بالای 5000000 ریال است و توسط تنخواه دار شرکت آقای محمدی صادر گردیده را ملاحظه نمایم.
مراحل زیر را طی می‌نماییم تا به گزارش مطلوب خویش برسیم.
مثال شماره 2 : می‌خواهم مبالغی که بابت هزینه در طول تمام سال‌ها پرداخت شده را به ترتیب از بالاترین مبلغ تا پایین ترین مبلغ بدهکار ببینم.
گزارش‌هایی که از سیستم مالی هدیه نوسا قابل استخراج می‌باشد را می‌توان در 3 قالب زیر طبقه بندی نمود:
الف: گزارش‌های روتین حسابداری شامل: دفتر کل - دفتر معین - دفتر تفصیلی - دفتر روزنامه - تراز آزمایشی 4ستونی - تراز آزمایشی جامع و...
ب: گزارش‌هایی با رویکرد جستجو : که اصلی ترین آن در منوی دفتر - جستجو در شرح اسناد موجود است.
ج: گزارش‌هایی با رویکرد تحلیلی و آماری شامل: کل گزارشات منوی تحلیل - منوی گزارش - تراز 8 ستونی حسابها و تفصیلی‌ها - تراز گروهبندی شده کلان و...
در ادامه با انواع روش‌های اخذ گزارش در سیستم مالی هدیه نوسا آشنا خواهیم شد.
الف: گزارش‌های روتین حسابداری
1-دفتر روزنامه: یکی از گزارش‌هایی که در حسابداری عرف می‌باشد دفتر روزنامه می‌باشد که حاوی گردش عملیات کلیه روزهای سال برحسب (بصورت معمول) حساب کل می‌باشد که می‌توان این گزارش را سرجمع بر حسب روزهای سال، یا سرجمع بر حسب اسناد، یا بدون سرجمع اتخاذ نمود. منظور از اخذ سرجمع در گزارش مذکور این است که آیا ما می‌خواهیم سرجمع حساب‌های کل را بر حسب روز ببینیم یا بر حسب اسناد؟ به عبارتی یعنی هر روز، سر جمع حساب‌های کل را به ما نشان دهد یا در هر سند سرجمع حساب‌های کل را به ما نشان دهد، از آنجا که باید بین دفتر کل و دفتر روزنامه تناظر یک به یک وجود داشته باشد معمولا به همان روشی که دفتر کل را استخراج می‌نماییم دفتر روزنامه را نیز استخراج می‌نماییم و چون عرف می‌باشد که دفتر کل را سرجمع بر حسب اسناد اتخاذ می‌نمایند، دفتر روزنامه را نیز سرجمع بر حسب اسناد ملاحظه می‌نمایند.
2 : دفتر کل - دفتر معین - دفتر تفصیلی: برای اتخاذ گزارش‌های مذکور می‌توانید به منوی دفتر - قسمت دفتر یک حساب یا دفتر یک تفصیلی مراجعه نمایید. اگر حساب‌هایی که با شکل 
مشخص شده است را انتخاب نماییم یعنی دفتر کل را انتخاب نمودیم، اگر حساب‌هایی که با
مشخص شده است را انتخاب نماییم یعنی دفتر کل را انتخاب نمودیم، و اگر از منوی دفتر تفصیلی آخرین سطح تفصیلی را انتخاب نماییم یعنی دفتر تفصیلی را اتخاذ نمودیم. نکته حایز اهمیت این است که نحوه سرجمع باید مطابق دفتر روزنامه باشد.
3: تراز آزمایشی 4 ستونی: برای اتخاذ گزارش مذکور می‌توان به منوی تراز - تراز 4 ستونی حساب یا تفصیلی مراجعه نماییم و با توجه به این‌که در تراز آزمایشی مطلوب، گزارش گردش و مانده حساب‌های کل برایمان مطلوب می‌باشد، بنابرین نوع گزارش را تراز حساب‌های کل انتخاب می‌نماییم.
در پست‌های آتی به بررسی سایر گزارش‌های سیستم مالی هدیه نوسا خواهیم پرداخت.
بعضی مواقع لازم است که در کنار مبالغ بدهکار و بستانکار در سطرهای سند، مقدار (تعداد)، بدهکار یا بستانکار نیز درج شود تا آماری از میزان خرید یا فروش یا حتی موجودی انبار داشته باشیم.
در این مواقع نیاز است ابتدا حساب یا تفصیلی مورد نظر را واجد شرایط درج مقدار یا تعداد نماییم (در تعاریف اولیه مطابق تصویر اول) سپس در هنگام ورود اطلاعات در محیط سند مقدار متناظر با آن سطر از سند را در قسمت جانبی سطر، درج نماییم (مطابق تصویر دوم).
پیش از این در پست‌های قبلی با تنظیم سند اختتامیه آشنا شدیم. همانطور که قبلا ملاحظه نمودید سند اختتامیه بصورت اتوماتیک و بسادگی تنظیم شد، منطقی می‌باشد که سند افتتاحیه نیز مانند سند اختتامیه بصورت اتوماتیک اما متناظر با سطرهای سند اختتامیه تنظیم شود، برای تنظیم سند افتتاحیه در سیستم مالی هدیه نوسا مطابق مراحل زیر ابتدا یک سال مالی جدید تشکیل می‌دهیم سپس اقدام به تنظیم یک سند افتتاحیه جدید با معکوس نمودن مبالغ سطرهای سند اختتامیه می‌نماییم و در نهایت شرح سطرهای سند را بصورت یکباره مطابق با شرح مورد نیاز خود تنظیم می‌نماییم.
همانطور که مستحضر هستید در سیستم های مکانیزه مالی نیاز نیست که بصورت دستی اقدام به تنظیم سند اختتامیه نماییم، برای تنظیم سند اختتامیه در سیستم مالی هدیه نوسا می‌توانید مراحل زیر را کنترل و اجرا نمایید تا کلیه حسابها و تفصیلی‌هایی که دارای مانده در سال جاری هستند بسته شده و مانده آنها صفر گردد و آماده انتقال در قالب سند افتتاحیه به سال آتی گردند.
گاها نیاز می‌شود در هنگام ثبت اسناد مالی در سیستم هدیه نوسا، اقدام به درج تاریخ سر رسید چک و شماره چک نماییم. در این شرایط هنگام ورود اطلاعات در هر کدام از سطرهای سند، می‌بایست به قسمت جانبی سطرهای سند رفته و مطابق شکل زیر اقدام به ورورد اطلاعات نماییم.
پس از ورود اطلاعات در سطرهای سند، حال نیازمند آن هستیم که از اطلاعات وارد شده گزارش تهیه نماییم، برای این منظور در تمام گزارشات سیستم مالی هدیه نوسا به قسمت شرایط رفته و مطابق شکل زیر اقدام به انتخاب شرط مورد نظر نمایید.
اگر اقدام به تهیه پشتیبان نموده اید و لازم شده است که فایل حاوی بکآپ اطلاعات را بازگردانی نمایید. می‌توانید مسیر زیر را در سیستم مالی هدیه نوسا دنبال نمایید.
1- ابتدا وارد منوی مدیریت سیستم هدیه نوسا شوید.
2- سپس گزینه بازیابی پشتیبان را انتخاب نموده و از مسیری که بک آپ را در آن ذخیره نموده‌ایم، اقدام به بازیابی آن می‌نماییم.
نکته : دقت نمایید که با بازیابی پشتیبان، کلیه اطلاعات قبلی سیستم اطلاعاتی پیش رویمان را پاک می‌نماید و کل اطلاعات فایل پشتیبان را جایگزین آن می‌نماید.
همانطور که مستحضرید، اطلاعات مالی جزء اطلاعات مهم و تاثیر گذار در تصمیم گیری سازمان می‌باشد و گزارشگیری بهنگام از رخدادهای مالی بسیار حائز اهمیت می‌باشد. حال فرض کنید یک حسابدار، زحمت کشیده و چندین ماه و یا چندین سال ثبت سند انجام داده، حال به دلایل مختلف مثلا سوختن هارد، اطلاعات مالی از بین می‌رود. برای پیشگیری از اتفاق صورت گرفته چه باید کرد؟ در این حال یک حسابدار فهیم با توجه به میزان و اهمیت رخدادهای مالی ثبت شده اقدام به تهیه پشتیبان یا backup از اطلاعات ثبت شده می‌نماید. اما چگونه در سیستم مالی هدیه نوسا اقدام به تهیه بک آپ می‌نماییم؟ در ادامه مراحل تهیه پشتیبان در سیستم هدیه نوسا را باهم ملاحظه می‌نماییم.
1- وارد منوی مدیریت سیستم هدیه نوسا می‌شویم.
2- سپس از منوی عملیات وارد قسمت تهیه پشتیبان شده و اقدام به تهیه بک آپ می‌نماییم.
3- حال پس از انتخاب مسیر ذخیره بک آپ و قرار دادن یک نام منحصر به فرد (پیشنهاد بر این است که برای شناسایی و طبقه بندی بهتر از تاریخ به عنوان نام استفاده نمایید مثلا 13931205 یعنی بک آپ مربوط به 5 اسفند 93) اقدام به ذخیره پشتیبان می‌نماییم.
4 - در صفحه پیش روی ما، اگر امنیت بک آپ ذخیره شده برای ما حائز اهمیت است و بخواهیم بک آپ فقط و فقط بر روی این سرور (کامپیوتری که بک آپ بر روی آن ذخیره می‌شود) بازیابی شود. تیک بازیابی فقط بر روی این سرور میسر باشد را می‌زنیم. و اگر بخواهیم یک پسورود منحصر به فرد برای بکاپ در نظر بگیریم که بدون وارد کردن آن بازیابی میسر نباشد، تیک بازیابی فقط با کلمه عبور زیر میسر باشد را زده و یک کلمه عبور منحصر به فرد به آن اختصاص می‌دهیم.
5- اگر می‌خواهید اطمینان خاطر پیدا نمایید که فایل پشتیبان گرفته شده به درستی اتخاذ شده است می‌توانید مطابق شکل زیر فایل مذکور را از مسیر ذخیره شده انتخاب و بررسی نمایید.
برای محافظت اسناد از اصلاح در سیستم مالی نوسا 3 روش پیش روی ماست، در روش اول که از آن به عنوان ثبت قطعی (غیر قابل بازگشت نام می‌بریم) معمولا در مواقعی به کار می‌رود که کاربر چندین دوره مالی بصورت تلفیقی در یک پایگاه داده داشته باشد و بنا به دلایلی یک دوره خاص یا چندین دوره را از هر گونه اصلاحی محافظت نماید. در این حالت ابتدا از سیستم خود بک آپ (پشتیبان تهیه می‌نماییم) سپس با استفاده از مسیر زیر اقدام به ثبت قطعی می‌نماییم.
در ادامه با روش‌های دیگر حفاظت اسناد که قابل بازگشت توسط کاربر (شخصی که دسترسی دارد) است، آشنا خواهیم شد.
در سیستم مالی نوسا برای حذف اسناد از منوی مربوط به آن که در زیر ملاحظه می‌نمایید، استفاده می‌نماییم. در این حالت سندی که قصد حذف آن را داریم در پیش روی ما ظاهر می‌شود سپس با استفاده از آیکون 
اقدام به حذف سند می‌نماییم.
در بسیاری از مواقع، وقتی یک شخص یا یک شرکت را احضار می‌نماییم، نیاز است اطلاعات تکمیلی آن از جمله دفتر تلفن و نشانی، کد پستی، کد اقتصادی و.. را در اختیار داشته باشیم.
برای این‌کار از طریق منوی حساب - درخت تفصیلی‌ها - تفصیلی مورد نظر را انتخاب می‌نماییم، سپس در قسمت مربوط به دفتر تلفن و نشانی وارد محیط مربوط به دفتر تلفن و نشانی شده و مشخصات لازم را تکمیل می‌نماییم.
در پست‌های قبلی با چگونگی تعریف حساب و تفصیلی و ارتباط حسابها با تفصیلی‌ها آشنا شدیم. در این پست قصد داریم نکات تکمیلی مربوط به حساب و تفصیلی که در تدوین یک حساب در قسمت واحدها - بخش‌ها و کنترل وجود دارد و هچنین چگونگی درج یادداشت یا شرح استاندارد برای یک حساب یا تفصیلی را بررسی نماییم.
همانطور که در پست‌های قبلی ملاخظه نمودید برای شروع کار با سیستم حسابداری نیاز به تعریف حسابها و تفصیلی‌ها داریم، همچنین با توجه به استفاده از سیستم نرم‌افزاری خوش تعریف نوسا، با تفصیلی یونیک نیز آشنا شدیم، از آنجا که یکی از مزایای درخت تفصیلی مستقل، شناور بودن آن می‌باشد. علاوه بر تعریف حساب و تفصیلی باید مشخص نماییم چه حسابی با چه تفصیلی‌هایی مرتبط است. پس مراحل کار را به شرح زیر دنبال خواهیم نمود.
الف - تعریف حسابها
ب - تعریف تفصیلی‌ها
ج - ارتباط حساب با تفصیلی‌ها
الف: تعریف حساب: برای تعریف حساب در سیستم مالی نوسا به شکل زیر اقدام می‌نماییم.
همانطور که مستحضرید، سیستم‌های نرم‌افزاری برای پردازش اطلاعات نیازمند دسترسی و استفاده از داده‌ها می‌باشند، پس برای آنکه بتوان از سیستم استفاده نماییم، با توجه به نوع پایگاه داده‌ای که برای نرم‌ا‌فزار استفاده شده است، ابتدا باید اقدام به نصب پایگاه داده مربوطه نماییم.
سیستم مالی هدبه نوسا نیز برای راه اندازی نیازمند پایگاه داده‌ای تحت عنوان Microsoft SQL Server می‌باشد که نسخه‌ای از آن که حجم کم ولی کارایی لازم برای کار با سیستم هدیه را دارد در کنار فایل‌های مربوط به نصب نرم افزار وجود دارد.
نکته مهم:قبل از اقدام به نصب sqlserver برای این‌که احیانا در طول نصب sql با پیغام اخطار مواجه نباشیم، سطح اخطار دهی ویندوز را از طریق مسیر زیر به حداقل می‌رسانیم.
حال برای نصب sqlserver اگر سی دی نرم افزار هدیه نوسا در اختیارتان هست فایل autorun را اجرا نمایید و همانند تصاویر زیر مراحل را انجام دهید. در غیر این صورت از طریق لینک Microsoft SQL اقدام به نصب آن نمایید.
پس از اتمام فرآیند مذکور یک بار سیستم عامل خود را ریست نمایید.
اما چگونه اطمینان حاصل نماییم که sqlserver نصب شده است؟
پس از نصب sqlserver آیکنی در گوشه سمت چپ صفحه نمایش شما ظاهر می‌شود که شبیه ساختمان می‌باشد که اگر مثلث سیز رنگ کنار آن باشد یعنی روشن است و آماده کار می‌باشد.
پس از اطمینان از نصب Sql Server، اقدام به نصب سیستم مالی یکپارچه نوسا نمایید.
پس از اتمام فرآیند نصب نرم افزار معمولا در مسیری که ویندوز را در آن نصب نموده اید پوشه ای به نام nosa وجود دارد که فایل مربوط به سیستم هدیه نوسا در آن مسیر قرار دارد که باید آن را اجرا نمایید.(همچنین فایل اجرایی برنامه برروی دسکتاپ شما نیز فعال است که می‌توانید برای کار از آن هم استفاده نمایید.)
نکته مهم : امکان دارد در زمان اجرای نرم افزار نوسا (بخصوص در ویندوز 8) با پیغام زیر مواجه شوید.
در این شرایط از طریق زیر سطح دسترسی را تغییر دهید تا مشکل ارتباط با پایگاه داده برطرف شود.
همچنین امکان دارد تنظمیات زبان فارسی بر روی سیستم عامل شما بدرستی انجام نشده باشد، در این شرایط می‌توانید از طریق لینک زیر، تنظیمات مربوط به زبان فارسی سیستم عامل را انجام دهید.
آموزش تنظیمات زبان فارسی در ویندوز
پس از اجرای فایل مربوط به سیستم هدیه نوسا تحت عنوان AccXPClt-Gift، مسیر زیر را دنبال می‌نماییم.
.
نکته مهم : آیتم اتصال به سرور زمانی کاربرد دارد که قفل سخت افزاری سیستم مالی یکپارچه نوسا در اختیار کاربر قرار داشته باشد، پس از این گزینه عبور می‌نماییم.
وقتی برای بار اول اقدام به استفاده از سیستم هدیه نوسا می‌نمایید با پیغام زیر مواجه می‌شوید:
پیغام :
راه حل :
تصویب پیغام/ وارد شدن در منوی مدیریت سیستم هدبه نوسا/ منوی سیستم / نصب پایگاه حاوی تعاریف پایه
حال برای شروع به کار لازم می‌باشد دایرکتوری یا سیستم اطلاعاتی که قرار است در آن ثبتهای حسابداری خود را وارد نماییم به سیستم معرفی نماییم.
حال آماده کار با محیط کاربری سیستم هدیه نوسا هستیم پس وارد محیط اتصال به سیستم هدیه نوسا می‌شویم.
در این مرحله نیازمند آن هستیم برای آنکه کاربر مجاز به ثبت رخدادهای مالی باشد و با پیغام زیر مواجه نشود، کاربر را به سیستم مالی هدیه نوسا معرفی نماییم.
برای معرفی کاربر مطابق مسیر زیر رفتار می‌نماییم.
با تعریف کاربر، همه چیز فراهم شده است که از امکانات سیستم مالی هدیه نوسا برای ثبت رخدادهای مالی و گزارشات حاصله استفاده نماییم.
