نقطه سر به سر: این نقطه معرف سطحی از فعالیت (میزان تولید) که در آن میزان کل در آمد با میزان کل هزینه برابر باشد، همانطور که میدانیم هزینه کل شامل هزینه‌های متغییر و هزینه‌های ثابت خواهد بود، که
نمودارهای درآمد کل و هزینه متغیر با تعداد تولید رابطه مستقیم دارند و نمودار هزینه ثابت با تعداد تولید بدون رابطه است. بنابراین نمودار های درآمد کل و هزینه متغیر کل و هزینه های ثابت به شکل زیر خواهد بود :
FC : معرف هزینه ثابت؛ VC:معرف هزینه متغییر TR : معرف درآمد کل می‌باشد.
حسابداری موجودی مواد و کالا (روش میانگین موزون)
در روش میانگین موزون در سیستم ادواری بهای تمام شده کالاهای آماده به فروش یا آماده مصرف ( موجودی اول دوره و خرید خالص یا تولید طی دوره ) بر تعداد کالاها تقسیم می شود و از این راه بهای تمام شده یک واحد بر مبنای میانگین موزون محاسبه می شود. بهای تمام شده کالاهای فروخته شده و یا مصرف شده و همچنین بهای تمام شده موجودی های پایان دوره با استفاده از نرخ میانگین محاسبه می شود.
چنانچه روش میانگین موزون در سیستم دائمی به کار گرفته شود ، بهای تمام شده میانگین در صورت لزوم بعد از هر خرید باید محاسبه شود. این روش را روش میانگین موزون متحرک یا میانگین متحرک می گویند.
واما روش قیمت میانگینaverage cost: شامل "میانگین موزون که در سیستم ثبت ادواری" کاربرد دارد و "میانگین متحرک است که در سیستم ثبت دائمی" کاربرد دارد.
در روش میانگین موزون (روش ادواری)
بهای تمام شده کالای آماده برای فروش بر تعداد کالای آماده برای فروش تقسیم و میانگین قیمت تمام شده بدست می آید سپس بهای موجودی کالای پایان دوره را با ضرب تعداد کالای پایان دوره در میانگین قیمت بدست می آوریم و بعد بهای تمام شده کل کالای فروش رفته را با ضرب تعداد فروش رفته در میانگین قیمت بدست آمده بدست می آوریم از هم کم کنیم بهای تمام شده کالای فروش رفته است .یا میتوان مستقیما" تعداد کالای فروش رفته را در میانگین قیمت ضرب و بهای تمام شده کالای فروش رفته را بدست آوریم.
روش میانگین متحرک (روش دائمی)
در سیستم ثبت دائمی کاربرد داردکه لازم است در هر خرید بهای کالای خرید شده را حساب می کنیم فروش بعدی را با قیمت خرید قبلی حساب می کنیم در صورت خرید مجدد میانگین بهای تمام شده را با موجودی جدید حساب می کنیم در تعداد فروش بعدی ضرب میکنیم
وهمین طور با هر خرید و فروش جدید میانگین قیمت برعکس میانگین موزون تغییر می کند و متحرک است
11 داراییهای جاری
1110 موجودی نقد وبانک
111001 صندوق ریالی
111002 صندوق ارزی
111003 تنخواه گردانهای ریالی
111004 تنخواه گردانهای ارزی
111005 موجودی بانکهای ریالی
111006 موجودی بانکهای ارزی
111007 وجوه در راه
111008 موجودی واریز نامه های ارزی
1111 سپرده های کوتاه مدت
111102 سپرده شرکت در مناقصه ومزایده
111103 سپرده های گمرکی
111105 سپرده ضمانتنامه های بانکی
111106 سایر سپرده ها
1112 اسناد دریافتنی
111201 چکهای در جریان وصول
111202 اسناد در جریان وصول
111203 چکهای دریافتنی نزد صندوق
111204 اسناد دریافتنی نزد صندوق
1113 حسابهای دریافتنی تجاری
111301 اشخاص (حسابهای دریافتنی)
111302 شرکتها (حسابهای دریافتنی)
111305 ذخیره مطالبات مشکوک الوصول
111306 اسناد واخواست شده
1114 سایر حسابهای دریافتنی
111401 مساعده حقوق
111402 وام ضروری کارکنان
111403 وام مسکن کارکنان
111404 جاری کارکنان
111406 خسارات قابل دریافت ازبیمه
111407 مطالبات غیر تجاری از سایر اشخاص حقیقی و حقوقی
111409 حق العمل کاران و ترخیص کاران گمرکی
111411 سایر حسابها واسناد دریافتنی
دو روش پیش روی ماست: 1- تنخواه گردان با مبلغ ثابت، 2- تنخواه گردان با مبلغ متغیر
الف- تنخواه گردان با مبلغ ثابت:
در این روش، حداکثر مبلغ تنخواه گردان تعیین شده و طى چکى به مسوولین تنخواه گردان پرداخت مى گردد. به عنوان مثال فرض کنید شرکت بهار با پرداخت مبلغ 100000 ریال به آقاى الف تنخواه گردانى ایجاد نماید. در این موقع معادل مبلغ چک، حسابى به نام تنخواه گردان بدهکارو حساب بانک به همین مبلغ بستانکار مى شود.
ثبت فوق به شرح زیر است.
چگونگی ثبتهای حسابداری مربوط به شرکتهای سهامی:
در مرحله اول با توجه به نوع شرکت سهامی (اعم از خاص یا عام) و دستورالعمل های لازم بخشی از سرمایه (فی المثل، در شرکت سهامی عام 20%)، تعهد شده و درصدی از سرمایه تعهد شده (در شرکت سهامی عام 35%) توسط موسسین در حسابی به نام «حساب جاری بانک - شرکت در شرف تاسیس» پرداخت شود. این رویداد در دفاتر غیررسمی شرکت ثبت می گردد:
حساب جاری بانک- شرکت در شرف تاسیس ××
حساب تعهد صاحبان سهام ××
حساب سرمایه سهام پذیره نویسی شده ××
ثبت بابت تعهد 20% سرمایه و پرداخت 35% آن توسط موسسین
پس از انجام ثبت فوق، در شرکتهای سهامی عام پذیره نویسی و مراحل آن صورت می پذیرد؛ و پذیره نویسان باقی سهام شرکت را پذیره نویسی می نمایند. بخشی از سهام تعهد شده توسط پذیره نویسان (فرضا 40%) به حساب جاری بانک- شرکت در شرف تاسیس واریز می شود.
حساب جاری بانک- شرکت در شرف تاسیس ××
حساب تعهد صاحبان سهام ××
حساب سرمایه سهام پذیره نویسی شده ××
ثبت بابت تعهد باقی سهام شرکت و پرداخت 40% آن توسط پذیره نویسان
پس از انجام دو مرحله قبل و تشکیل مجمع عمومی موسس و انتخاب مدیران و بازرسان و اعلام قبولی آنها، شرکت تشکیل شده محسوب می گردد و باید در اداره ثبت شرکتها به ثبت برسد. از این تاریخ حسابهای شرکت در شرف تاسیس بسته شده و مانده آنها به دفاتر رسمی شرکت منتقل می گردد. برای بستن حسابها، عکس ثبتهای قبل عمل می شود.
تفاوت شرکت با مسئولیت محدود و شرکت سهامی خاص
• شباهت :
1 -هر دو در دسته شرکت های سرمایه جای دارند.
2- مسئولیت اعضا در هر دو شرکت به اندازه سرمایه ای است که در شرکت گذاشته اند.
3- در شرکت سهامی خاص و با مسئولیت محدود شرکت در افزایش سرمایه اختیاری است.
4- حداقل سرمایه برای ثبت شرکت با مسئولیت محدود و سهامی خاص یک میلیون ریال است.
• تفاوت:
1- در شرکت با مسئولیت محدود تعداد شرکا حداقل ٢ نفر و در شرکت سهامی خاص تعداد سهامداران حداقل ٣ نفر می باشند.
2- اعضای سهامی خاص را سهامدار می نامند و اعضای مسئولیت محدود را شریک می نامند.
3- در شرکت سهامی خاص حداقل ٣٥% سرمایه باید نقدا در یکی از شعب بانکها تودیع و گواهی مربوطه ارائه و ٦٥% در تعهد سهامداران باشد، در شرکت با مسئولیت محدود باید کل سرمایه تحویل مدیرعامل شرکت شده و مدیرعامل اقرار به دریافت نماید و ارائه گواهی بانکی دال بر انجام این امر ضرورت ندارد.
4- واگذاری سهام در سهامی خاص با نقل و انتقال عادی انجام می شود ولی در شرکت با مسئولیت محدود باید با رضایت 4/3 دارندگان سرمایه که اکثریت عددی نیز داشته باشند و در دفتر خانه اسناد رسمی انجام شود.
5- انتخاب بازرس اصلی و علی البدل در شرکت سهامی خاص اجباری ولی در شرکت با مسئولیت محدود اختیاری است.
6- مدت مدیریت در شرکت سهامی خاص حداکثر دوسال می باشد که قابل تمدید است و در شرکت با مسئولیت محدود مدیران شرکت برای مدت نامحدود انتخاب می شوند و همچنین مخیر خواهند بود که مدتی برای مدیران در اساسنامه شرکت مقرر دارند.
7- انتخاب روزنامه کثیرالانتشار در شرکت سهامی خاص برای درج آگهی های دعوت شرکت در سهامی خاص الزامی و در شرکت با مسئولیت محدود اختیاری است.
8- شرایط احراز حد نصاب در مجامع عمومی در شرکت سهامی خاص سهل تر و در شرکت با مسئولیت محدود با توجه به نوع شرکت مشکل تر می باشد.
9- مجامع عمومی در شرکت سهامی خاص توسط هیات رئیسه ای مرکب از یک نفر رئیس و دو نفر ناظر و یک نفر منشی که از بین سهامداران انتخاب می شوند اداره می گردد در شرکت با مسئولیت محدود اداره مجامع عمومی شرکت توسط هیات نظار در صورتی خواهد بود که تعداد شرکای آن از ١٢ نفر بیشتر باشد.
10 - سرمایه در شرکت سهامی خاص به سهام تقسیم و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آنها است سرمایه در شرکت با مسئولیت محدود به سهام یا قطعات سهام تقسیم نمی شود و شرکا فقط تا میزان سرمایه خود در شرکت مسئول قروض و تعهدات می باشند.
11- مدیران در شرکت سهامی خاص الزاما بایستی سهامدار بوده یا تعداد سهام وثیقه مقرر در اساسنامه را تهیه و به صندوق شرکت بسپارند مدیران در شرکت با مسئولیت محدود بصورت موظف یا غیر موظف که از بین شرکا یا از خارج انتخاب می شوند انجام وظیفه خواهند نمود.
12-. تقسیم سود در شرکت سهامی خاص به نسبت تعداد سهام و در شرکت با مسئولیت محدود به نسبت سرمایه شرکا تقسیم خواهد شد و در شرکت با مسئولیت محدود می توانند در اساسنامه ترتیب دیگری برای تقسیم سود مقرر دارند.
13- حق رای در شرکت سهامی خاص به تعداد سهام و در شرکت با مسئولیت محدود به نسبت سرمایه خواهد بود.
14- تقویم سهم الشرکه غیر نقدی در شرکت با مسئولیت محدود توسط شرکا صورت می گیرد شرکا در این خصوص دارای مسئولیت می باشند تقویم آورده غیر نقدی در شرکت سهامی خاص با کارشناس رسمی دادگستری خواهد بود. 15.مدارک تاسیس: مدارک تاسیس سهامی خاص: دوبرگ اظهارنامه ، دو جلد اساسنامه ، گواهی بانک دایر بر پرداخت ٣٥% سرمایه تعهدی، فتوکپی شناسنامه و کارت ملی سهامداران و بازرسان، و صورتجلسات مجمع عمومی موسس و هیات مدیره. مدارک تاسیس شرکت با مسئولیت محدود: دو برگ تقاضانامه، دو برگ شرکت نامه، دوجلد اساسنامه ، فتوکپی شناسنامه و کارت ملی شرکا و صورتجلسه مجمع عمومی موسس و هیات مدیره .
شرکتهای سهامی:
شرکتهاى سهامى یکى از اشکال عمده موسسات تجارى هستند که در میان سایر اشکال حقوقى رواج بیشترى داشته، میزان داراییها و تعداد کارکنان زیادى دارند و از حجم عملیات بالایى برخوردار مى باشند.
طبق ماده 1 قانون تجارت؛ «شرکت سهامى شرکتى است که سرمایه آن به سهام تقسیم شده و مسؤولیت صاحبان سهام، محدود به مبلغ اسمى سرمایه آنها مى باشد».
انواع شرکتهاى سهامى
طبق قانون تجارت شرکتهاى سهامى به دو نوع تقسیم مى شوند:
الف - شرکتهاى سهامى عام:
شرکتهایى که موسسین آنها قسمتى از سرمایه شرکت را از طریق فروش سهام به مردم تامین مى کنند، شرکت سهامى عام نامیده مى شوند.
ب - شرکتهاى سهامى خاص:
شرکتهایى که تمام سرمایه آنها در موقع تاسیس منحصرا توسط موسسین تامین مى گردد، شرکتهاى سهامى خاص نامیده مى شوند.
*: در شرکتهاى سهامى عام و خاص عبارت «شرکت سهامى عام» و «شرکت سهامى خاص» باید قبل از نام شرکت یا بعد از آن بلافاصله در کلیه اوراق، اطلاعیه ها و آگهى هاى شرکت به طور روشن و خوانا قید گردد.
روش دائمی روش ادواری:
----------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------
ثبت خرید: ثبت خرید:
موجودی کالا ***** خرید *****
بستانکاران ***** بستانکاران*****
--------------------------------------------------------------- ----------------------------------------------------
ثبت برگشت از خرید: ثبت برگشت از خرید:
بستانکاران ***** بستانکاران*****
موجودی کالا ***** برگشت از خرید و تخفیفات*****
-------------------------------------------------------------- ----------------------------------------------------
ثبت تخفیفات نقدی خرید: ثبت تخفیفات نقدی خرید:
بستانکاران ***** بستانکاران*****
موجودی کالا ***** تخفیفات نقدی خرید*****
-------------------------------------------------------------- -----------------------------------------------------
ثبت فروش: ثبت فروش:
بدهکاران ***** بدهکاران*****
فروش ***** فروش*****
-----------------
بهای تمام شده کالا فروش رفته*****
موجودی کالا *****
----------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------
برگشت از فروش : برگشت از فروش:
برگشت از فروش و تخفیفات ***** برگشت از فروش و تخفیفات*****
بدهکاران ***** بدهکاران*****
--------------------
موجودی کالا*****
بهای تمام شده کالا فروش رفته****
قبل از مطالعه این پست ابتدا پیشنهاد می‌کنم استاندارد شماره 8 حسابداری در زمینه موجودی مواد و کالا را حتما از طریق لینک زیر مطالعه نمایید.
روش‌های تعیین بهای خروج کالا در انبار:
پنج نوع می باشد که به تفکیک هر یک توضیحاتی درباره آنها داده شده است.
1.میانگین :
دراین روش، در هر خروج میانگین بهای موجودی کالامحاسبه شده و به عنوان بهای کالای صادره لحاظ می شود. در سیستم‌های نرم افزاری از میانگین موزون متحرک استفاده می‌شود که جهت آشنایی با این روش و تفاوت آن با روش میانگین موزون به لینک زیر مراجعه نمایید :
حسابداری موجودی مواد و کالا (روش میانگین موزون)
2-میانگین به تفکیک انبار :
در زمانی که یک کالا در بیش از یک انبار دارای رفت و برگشت باشد ، اینکه ما از ارزش و مقدار مانده کالادر هر انبار میانگین بگیریم یا یکبار برای تمام انبارها این عمل را انجام دهیم ، تفاوتی را در بهای محاسبه شده برای اقلام صادره بوجود می آورد.
اخذ میانگین در سطح انبار از نظر اصول حسابداری نادرست است ، چرا که اصولا کالا مستقل از مکان آن باید بهای ثابتی داشته باشد.
دربرخی کاربردها هیچ راه دیگری نداریم و مجبوریم که کالاها را در هر انبار قیمت گذاری نمائیم.
LIFO.3: اولین صادره از آخرین وارده:
در این روش بهای تمام شده کالاهای مصرف شده هرچه بیشتر به بهای بازار نزدیک خواهد بود.
در شرایط تورمی ، ارزش موجودی کالاها در انبارها کمتر از ارزش روز آنها نشان داده می شود اما کالاهای صادره با ارزش بیشتری لحاظ می شوند.
FIFO.4: اولین صادره از اولین وارده:
هدف این است که موجودی کالاها در انبار هرچه بیشتر به بهای بازار نزدیک باشند.
درشرایط تورمی ، این روش منجر به کم شدن بهای تمام شده کالای مصرف شده نسبت به ارزش روز همان کالاها خواهد شد. اما در عوض ارزش کالاهای موجود در انبار به واقعیت نزدیک تر خواهد بود.
5شناسایی ویژه :
دراین روش باید برای هر صدور کالا از انبار ، دقیقا معلوم شود که صدور از محل کدام ورود انجام می شود.
این دقیق ترین روش برای تعیین بهای کالای صادره است.
دراین روش همان بهای ورود برای صدور نیز لحاظ خواهد شد.
با این که دقیق ترین روش برای تعیین بهای صادره ها است ، اما هم در زمان اجرا دشوار است و هم اینکه برای برخی از انواع کالاها اصلا قابل اعمال نیست مثلا کالاهایی که بسته بندی درست و مشخصی ندارند.
تخفیفات را به 4 دسته متفاوت میتوان تقسیم بندی کرد .
1- تخفیفات تجاری
2- تخفیفات توافقی
3- تخفیف به علت عیب یا عدم تطابق کالا
4- تخفیفات نقدی
1- تخفیفات تجاری :
این نوع تخفیف در واقع شامل تخفیفی است که معمولا فروشنده کالا تخفیف خاصی را برای عده ای از مشتریان و یا شرایط فروش متفاوت در نظر می گیرد .مثلا بیان می دارد خریدارانی که بیش از مقدار مشخصی کالا خریداری نمایند مبلغ مشخصی تخفیف دریافت می کنند .
از آنجایی که این نوع تخفیفات قبل از تحقق درآمد و احراز مالکیت کالا ، از سوی خریدار مشخص و تعیین می شوند در دفتر ثبت نمی گردند .و قیمت خرید یا فروش کالا پس از کسر تخفیفات در دفاتر درج می شوند .
2- تخفیفات توافقی :
این نوع تخفیف در واقع بر اساس چانه زدن بین خریدار و فروشنده و آن هم در زمان انجام معامله صورت می گیرد . و توجه به این نکته ضروری است که از طبق اصل قیمت تمام شده : درآمد حاصل از فروش به مبلغی بیش از ارزش واقعی و همچنین خالص پرداخت نقدی خرید ، بیش از مبلغ واقعی خرید نمی تواند در دفاتر ثبت گردد .
لذا این گونه تخفیفات نیز قابل ثبت در دفاتر نیستند .
3- تخفیف به علت نقص و یا عدم تطابق کالا :
هر گاه خریدار بخواهد تمام یا بخشی از کالای خریداری شده را به علت معیوب بودن یا عدم تطابق و ... عودت دهد و فروشنده حاضر باشد جبران خسارت خریدار را بر عهده گیرد .به وجهی که فروشنده به خریدار پرداخت می نماید عنوان تخفیفات فروش داده می شود و باید در دفاتر ثبت شوند .
همانطور که میدانیم حساب تخفیفات فروش مانند حساب برگشت از فروش دارای ماهیت یکسان و هر دو کاهنده فروش هستند و همواره دارای مانده بدهکار از این رو معمولا تلفیق این دوحساب را در کدینگهای متفاوت می توان مشاهده نمود .
4- تخفیفات نقدی :
در هنگام انجام معاملات غیر نقدی ( نسیه ) معمولا فروشنده مایل است طلب خود از خریدار را زود تر از موعد مقرر دریافت نماید ، از این رو امتیازاتی را برای خریدارانی که زودتر از موعد مقرر بدهی خود را پرداخت می نمایند قائل می شود که از آن جمله تخفیف می باشد ، به این گونه تخفیفات ، تخفیفات نقدی فروش گفته می شود .
این حساب هم همانند حساب برگشت فروش و تخفیفات حسابی موقت و کاهنده فروش و همواره داری مانده بدهکار می باشد .
برای ثبت تخفیفات نقدی 3 راه وجود دارد که عبارتند از :
1- فروش پس از کسر تخفیفات نقدی در دفاتر ثبت می شوند ، در این روش عملا تخفیفات نقدی ثبت نمی گردند .
2- تخفیفات نقدی به عنوان هزینه در دوره مالی شناسایی می شوند و ثبت میگردند .
3- تخفیفات نقدی به عنوان کاهنده حساب فروش ناحالص ثبت می شوند و در دفتر نشان داده می شوند
معنی و مفهوم تفصیلی:
تفصیل در لغت به معنای جدا کردن و فصل فصل
کردن می‌باشد، حال چه چیز را از چه چیز جدا کنیم و به چه منظور این انفصال
صورت گیرد حائز اهمیت می‌باشد.
در حسابداری ما به چند منظور این جدا کردن را انجام می‌دهیم:
1:
بین ریز حسابهای ما با شرکتهای دیگر تفاوت وجود دارد، مثلاٌ حساب جاری
1257 بانک ملت مختص شرکت ما می‌باشد ولیکن موجودی نقد- بانک، مشترک بین همه
شرکتها می‌باشد، پس موجودی نقد- بانک، به عنوان حساب معین تعریف می‌شود
اما بانک ملت جاری 1257 به عنوان تفصیلی مطرح می‌شود. یعنی حساب شرکت خود
را از شرکت دیگر متمایز و جدا میکنیم.
2- یک سری از حسابها صرفاٌ برای گزارش‌های داخل شرکت استفاده می‌شود یک سری دیگر برای گزارش‌های برون شرکتی؛
مثلاٌ این که شرکت آلفا چه قدر بدهکار است را ما به جایی ارائه نمی‌دهیم اما میزان بدهی‌های شرکت، باید در ترازنامه ذکر شود.
پس برای تفکیک بین گزاش‌های درون سازمانی و برون سازمانی نیز از تفصیلی استفاده می‌شود.
